Categorie archieven: Zwarte Piet

[:nl]Discussiebijdragen en analyses over de anti-Zwarte Piet beweging[:]

Evaluatie zes jaar strijd tegen Zwarte Piet

Sandew Hira
6-10-2017

Inleiding

Het is tijd voor een diepgaande evaluatie na zes jaar acties tegen Zwarte Piet. Op 12 november 2011 werd de eerste actie tegen Zwarte Piet tijdens een nationale intocht uitgevoerd door Quincy Gario en Kno’ Ledge Cesare door t-shirts te dragen met de tekst ‘Zwarte Piet is Racisme’. Ze werden gearresteerd voor het dragen van de t-shirts. Het heeft een maatschappelijke discussie ingeleid. In 2013 organiseerde de actiegroep Zwarte Piet Niet een dag voor de intocht in Amsterdam een demonstratie op het Beursplein. Nu ging het niet om twee individuen, maar om een organisatie en een hele groep demonstranten. In datzelfde jaar werd een Facebook petitie georganiseerd om Zwarte Piet te laten zoals het is: 2,1 miljoen mensen tekenden die petitie.

In 2014 gingen activisten georganiseerd en in een grote groep naar Gouda tijdens de nationale intocht. De massa-arrestaties hebben veel media-aandacht gekregen en de maatschappelijke discussie nog meer versterkt.

In 2015 gingen activisten georganiseerd naar Meppel, maar daar werd de demonstratie ingekapseld en mochten ze staan op een plek en hun leuzen roepen zonder dat er iets gebeurde.

In 2016 gingen activisten niet naar de nationale intocht in Maassluis, maar naar Rotterdam. Daar werd hun de toegang ontzegd en volgden opnieuw massa-arrestaties.

Intussen werd op brede schaal in de samenleving de discussie gevoerd over het racistische karakter van het Sinterklaasfeest. Documentaires, debatten, bijeenkomsten, artikelen werden hieraan gewijd.

Nu moeten we ons afvragen. Wat heeft dit allemaal opgeleverd en hoe gaat de anti-Zwarte Piet beweging verder?

Nieuwe sociale beweging tegen racisme

Sociale bewegingen ontwikkelingen zich als een golfbeweging, met op- en neergang. De opgang is meestal van korte duur. De Civil Rights Movement in Amerika beleefde haar hoogtepunt tussen 1954 en 1968.

Nederland heeft verschillende sociale bewegingen gekend: de vrouwenbeweging, de homobeweging, de studentenbeweging, de arbeidersbeweging. Ze hebben allemaal hun eigen golfbeweging. De nieuwe sociale beweging die met Zwarte Piet is ontstaan kunnen we het beste beoordelen als we het vergelijken met de sociale bewegingen van de jaren zeventig en tachtig in de gemeenschappen van kleur. In de eindjaren zeventig, begin jaren tachtig, waren er in de verschillende gemeenschappen van kleur actieve organisaties tegen racisme. Ze waren actief tegen racisme in Nederland, maar hadden ook bindingen met organisaties in hun land van herkomst. Ze hadden veelal een socialistische ideologie als basis. Hun leden waren eerste generatie migranten.

De nieuwe sociale beweging tegen racisme bestaat vooral uit jonge mensen van de tweede en derde generatie, die hier geboren en getogen zijn. Socialisme is niet meer hun narrative, maar een variatie van opvattingen van religie, liberalisme, decoloniaal denken, identiteit en een geloof in een nieuwe multiculturele samenleving met respect en waardigheid voor iedereen.

De anti-Zwarte Piet beweging heeft mensen uit verschillende gemeenschappen van kleur in beweging gebracht en geïnspireerd om hun identiteit vorm en inhoud te geven.

Het vraagstuk van eenheid, solidariteit en verscheidenheid

In iedere sociale beweging zijn er twee krachten die tegen elkaar kunnen inwerken: de kracht voor eenheid, samenwerking en solidariteit en de kracht voor de eigen identiteit, de overtuiging van de juistheid van de eigen analyse en strategie. Het is een grote  uitdaging om de positieve elementen van deze twee krachten te combineren om te voorkomen dat de negatieve elementen werken naar verdeeldheid en sektarisme. De uitdaging zit in het scheppen van een klimaat voor kritische discussie waarin alle meningen aan bod kunnen komen op basis van argumenten en analyse. Hiervoor is nodig dat mensen van uiteenlopende stromingen elkaar regelmatig ontmoeten in één ruimte (fysiek of digitaal) in de erkenning dat ze meningsverschillen hebben en dat juist de reden is om elkaar te ontmoeten in plaats van elkaar te ontwijken. De cultuur van het ontwijken van discussie en debat en alleen willen praten met mensen die het met je eens zijn, bevordert sektarisme en criminalisering van andere activisten die het niet met je eens zijn. Kritiek wordt dan snel gezien als een aanval op een persoon of organisatie in plaats van een bijdrage in discussies over moeilijke zaken van de sociale beweging.

De toekomst zal uitwijzen of deze nieuwe sociale beweging in staat is om met deze uitdaging op een zodanige manier om te gaan dat het de beweging verder omhoog stuwt.

Het vraagstuk van strategie

Een belangrijk onderdeel van de strategie is de jaarlijkse confrontatie met de landelijke Sinterklaas intocht. We moeten ons afvragen wat dat heeft opgeleverd.

De belangrijkste winst is dat er een nieuwe generatie activisten van kleur is die een eerste ervaring heeft met de confrontatie met de staat: geweld en arrestaties. Veel witte radicale activisten hebben die ervaring al gehad en weten daarmee om te gaan. De wijze waarop politie reageert op activisten van kleur is anders dan op witte activisten. Die reactie is harder. Dat is niet vreemd omdat racisme in de politie meespeelt in hun gedrag naar activisten.

Deze ervaring is – hoe gek het ook klinkt – in zekere zin positief. Activisten van kleur die een zekere vrees hadden voor de confrontatie met het geweldsapparaat van de staat leren om te gaan met die vrees.

Een tweede winst is het inzicht dat Zwarte Piet niet een op zichzelf staand verschijnsel is. Het gaat niet alleen om de figuur van Zwarte Piet bij de Sinterklaasviering. De acties bij de intocht worden verbonden met de oorzaken van racisme: de een zoekt die oorzaken in de persoonlijke interacties tussen mensen (alledaags racisme) en de ander in de werking van instituties (institutioneel racisme).

Een derde winst is dat de publieke confrontatie heeft geleid tot een scherpe maatschappelijke discussie waar miljoenen mensen bij betrokken zijn in de huiskamer, op het werk, in sportverenigingen en overal waar mensen elkaar ontmoeten.

Een vierde winst is dat andere gemeenschappen van kleur op hun eigen manier de discussie over Zwarte Piet koppelen aan racisme, inclusief culturele kaping, en islamofobie.

Zoals de sociale beweging leert van haar ervaring, zo geldt dat ook voor de andere kant: de witte macht. Bij delen van de witte samenleving begint het besef door te dringen dat Zwarte Piet moet verdwijnen. De staat heeft haar conclusie getrokken: ze gaat geen leidende rol spelen in het afschaffen van Zwarte Piet. Daarvoor is de macht van de sociale beweging nog te zwak. De nationale intochten leveren geen verrassingen meer op. De draaiboeken liggen klaar, zowel voor inkapseling (ga op een plek staan die we je aanwijzen, schreeuw de longen uit je lijf en ga daarna naar huis) als voor arrestatie (wie niet horen wil, moet voelen). Het is een miljoen keer gedaan bij andere sociale bewegingen.

De NTR, die een leidende rol speelt in de Sinterklaasviering, heeft een soortgelijke conclusie getrokken. Aanvankelijk leek ze onder druk van de sociale beweging te spelen met het idee van gekleurde Pieten, maar daar is ze nu van af gestapt volgens Willemijn Francissen, mediadirecteur van de NTR: “We laten onze oren niet hangen naar welke extreme groep dan ook… Maar we weten allemaal dat je zwart wordt als je door een schoorsteen gaat en dat is wat Pieten doen. Bij ons is zwart geen huidskleur, maar roet… Die hele discussie heeft het voor best veel mensen bijna verpest, ook voor programmamedewerkers.”

Focus op scholen, kinderen en gezinnen

De protesten bij de nationale intochten zullen gewoon doorgaan. Maar er zou ook een focus moeten zijn op de plek waar het feest het meest intensief gevoerd wordt: op scholen. Ouders, niet alleen ouders van kleur, zouden zich moeten verenigen en samen acties plannen op hun school en die acties in de publiciteit brengen. De school zou het nieuwe toneel van confrontatie moeten zijn. Daar zou de discussie moeten plaatsvinden. Dat vereist een andersoortige voorbereiding van de sociale beweging: hoe breng je ouders met elkaar in contact, welke acties werken wel en welke niet en waarom wel of niet, hoe kun je elkaar steunen, hoe kunnen activisten die geen kinderen op school hebben de ouders kunnen steunen. Wat op school kan, kan ook in een instelling of onderneming. De creativiteit van de sociale beweging moet zich ook richten op de werkplek en het klaslokaal. Er is de afgelopen jaren al ervaring opgedaan met deze strategie. Die ervaring zou meegenomen moeten worden in het ontwikkelen van deze focus.

Internationalisatie

Een tweede focus is internationalisatie. De periode in de aanloop naar 5 december biedt geweldig veel visueel materiaal om in het buitenland zichtbaar te maken hoe racistisch Nederland is. Als de NTR haar woord houdt, hoef je alleen al hun uitzendingen op te nemen en van Engelstalig commentaar te voorzien. Koppel dat aan de opkomst van extreem-rechts (Wilders is heel bekend in het buitenland) dan heb je twee ingrediënten om het ware gezicht van racistisch Nederland in het buitenland te tonen.

Ook hier zou de sociale beweging een gerichte organisatie of netwerk moeten opzetten om op systematische wijze het buitenland van informatie te voorzien met de simpele boodschap: protesteer tegen racisme in Nederland bij de Nederlandse ambassade, bij Nederlandse ondernemingen en instellingen die in het buitenland opereren. Laat men hun solidariteit tonen met de slachtoffers van racisme in Nederland. Klaag Nederland aan op internationale podia met de combinatie Wilders en Zwarte Piet.

Het vraagstuk van organisatie

Of dit zal werken hangt af van het vraagstuk van organisatie. De sociale beweging wordt gekenmerkt voor versplintering, leiderschapsissues, en een cultuur van verdeeldheid en onderlinge confrontatie in plaats van een cultuur van solidariteit en discussie.

Wat voor organisatie op te bouwen in de gemeenschappen van kleur, hoe de gemeenschappen van kleur met elkaar te verbinden, hoe de confrontatie aan te gaan met de witte macht, hoe de relatie met witte activisten te ontwikkelen. Dit zijn de belangrijke onderwerpen die de toekomst van de nieuwe sociale beweging zullen bepalen.

1 december 2014: Antwoord aan prof. Cees Maris en Aspha Bijnaar

Titel: Antwoord aan prof. Cees Maris en Aspha Bijnaar
Datum: Maandag 1 december 2014

Informatie
Prof. Cees Maris is hoogleraar aan de Uinversiteit van Amsterdam en de Universiteit van Curaçao. Op 4 december 2014 houdt hij op Curaçao een lezing getiteld: Zwart als Roet – Zwarte Piet in de liberale rechtsstaat. In het tijdschrift Filosofie & Praktijk (jaargang 35, nr. 3, pp. 5-22) hebben Cees Maris en Aspha Bijnaar een artikel over het onderwerp geschreven met precies dezelfde titel. Sandew Hira levert een uitgebreide kritiek op hun analyse van Zwarte Piet en racisme. De auteurs gaan in op de geschiedenis van Zwarte Piet en de diverse interpretaties van zijn personage en vragen zich af of deze racistisch is. Vervolgens bespreken ze de vraag hoe de overheid zich moet verhouden tot Zwarte Piet. Deze bijdrage is een kritiek op hun artikel en daarmee op de lezing die Maris op Curaçao zal houden. De kritiek kun je hier downloaden. Vervolgens heeft Maris een weerwoord geschreven. Helaas hebben we (nog) geen toestemming om het weerwoord te publiceren. Hira heeft intussen wel een repliek op dit weerwoord geschreven. De repliek kun je hier downloaden.

Antwoord aan prof. Cees Maris en Aspha Bijnaar

Datum: 1 december 2014
Betreft: Antwoord aan prof. Cees Maris en Aspha Bijnaar

Prof. Cees Maris is hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Curaçao. Op 4 december 2014 hield hij op Curaçao een lezing getiteld: Zwart als Roet – Zwarte Piet in de liberale rechtsstaat. In het tijdschrift Filosofie & Praktijk (jaargang 35, nr. 3, pp. 5-22) hebben Cees Maris en Aspha Bijnaar een artikel over het onderwerp geschreven met precies dezelfde titel. Sandew Hira levert een uitgebreide kritiek op hun analyse van Zwarte Piet en racisme. De auteurs gaan in op de geschiedenis van Zwarte Piet en de diverse interpretaties van zijn personage en vragen zich af of deze racistisch is. Vervolgens bespreken ze de vraag hoe de overheid zich moet verhouden tot Zwarte Piet. Deze bijdrage is een kritiek op hun artikel en daarmee op de lezing die Maris op Curaçao zal houden.

“De
bewustwording in de zwarte gemeenschap in Nederland dat Zwarte Piet een racistisch fenomeen is, was beperkt tot kleine groepen activisten enkele decennia geleden. De tijden zijn veranderd. Eind vorig jaar publiceerde het TV-programma Een Vandaag de resultaten van een enquête onder Surinamers en Antillianen waaruit blijkt dat 75% van deze groep vindt dat Zwarte Piet moet verdwijnen. Het gevoel van Aspha Bijnaar gaat nu in tegen het gevoel van de overgrote meerderheid van zwarte mensen in Nederland. Maar ze durft zich daar niet bij aan te sluiten.”

Klik hier om de volledige kritiek te downloaden.

Naar aanleiding van de kritiek van Sandew Hira heeft Maris een weerwoord geschreven. Helaas hebben we (nog) geen toestemming om het weerwoord te publiceren. Hira heeft intussen wel een repliek op dit weerwoord geschreven. Klik hier om de repliek te downloaden.

De anti-racistische beweging en Dr Umar Johnson

Datum: 16 december 2013

Betreft: De anti-racistische beweging en Dr Umar Johnson

Sandew Hira deelt zijn visie op de anti-racistische beweging:


“Alle sociale bewegingen maken dezelfde soort problemen mee. De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat er een nieuwe sociale beweging is ontstaan in de strijd tegen racisme in Nederland. Die beweging heeft een enorme impuls gekregen met de discussie over Zwarte Piet. Tal van mensen en organisaties leveren grote en belangrijke bijdragen aan de ontwikkeling van deze beweging. Ieder met zijn eigen achtergronden en ideeën. Er is een nieuwe generatie zwarte activisten in opkomt die op zoek zijn naar instrumenten om de strijd tegen racisme te voeren. Self-empowerment is één van die instrumenten.”


Klik hier om het volledige commentaar te lezen.

De anti-racistische beweging en Dr Umar Johnson



Inleiding


Alle sociale bewegingen maken dezelfde soort problemen mee. De afgelopen maanden is duidelijk geworden dat er een nieuwe sociale beweging is ontstaan in de strijd tegen racisme in Nederland. Die beweging heeft een enorme impuls gekregen met de discussie over Zwarte Piet. Tal van mensen en organisaties leveren grote en belangrijke bijdragen aan de ontwikkeling van deze beweging. Ieder met zijn eigen achtergronden en ideeën.

Er is een nieuwe generatie zwarte activisten in opkomt die op zoek zijn naar instrumenten om de strijd tegen racisme te voeren. Self-empowerment is één van die instrumenten.



Umar Johnson


Een groep in de Zwarte Piet beweging die een cruciale bijdrage levert aan de strijd tegen racisme heeft Dr. Umar Johnson uitgenodigd in het kader van dat streven naar empowerment. Johnson is één van de vele ‘black educators’ in de wereld die bezig zijn met empowerment van zwarte mensen.



Quinsy Gario, die eveneens een cruciale bijdrage levert een de strijd tegen racisme, heeft zich op zijn website gekeerd tegen de komst van Johnson. Hij schrijft: ”The Black Coalition, a collective of black-only groups, has arranged for Johnson to present a couple of talks in the Netherlands. This is highly problematic because Johnson has explicitly coupled his anti-racism with derogatory views on women, biracial and LGBT people. How does homophobia, misogyny and racism help black empowerment in the Netherlands?

Vervolgens legt hij de opvattingen van Johson over vrouwen en homo’s uit: ”In short Johnson thinks that sexualities other than heterosexuality need to be disciplined and treated. Black women who are at the intersection of patriarchal and racial oppression are the reason why black men are disadvantaged. And biracial children are seen as Trojan horses of whiteness as their issues with racial belonging are ignored.”

Hij concludeert: “In light of the above, it is alarming to see those in the Netherlands who have been fighting for equality embracing Dr Johnson’s non-inclusive views. It is profoundly sad that their anti-racism work is being actively hindered by repressing and discriminating diverse members of our own developing community. Presenting him with a stage to showcase these views lends legitimacy to them at a time when we should be working towards an ethics of inclusive equality.”



Quinsy’s bijdrage bevat twee aspecten waarop ik wil ingaan:

1. Hoe de verhouding is tussen de verschillende vormen van sociale strijd: racisme, vrouwenonderdrukking, homofobie etc.

2. Hoe om te gaan met de vrijheid van meningsuiting.



Ze hangen met elkaar samen.



Samenhang tussen deelstrijden

< De vraag die ieder voor zichzelf moet beantwoorden is: wil ik alleen samenwerken met mensen die mijn visie delen op alle vormen van deelstrijd. Met deelstrijd bedoel ik de deelterreinen van sociale strijd: vrouwenonderdrukking, racisme, homofobie etc. Mijn antwoord is: nee. Ik wil samenwerken op punten waar we het samen met elkaar eens zijn, hoewel we op andere punten van mening verschillen.

In de strijd tegen de figuur van Zwarte Piet stonden op de Beursplein ongeveer 500 mensen. Zouden we die mensen eerst moeten vragen naar hun mening over vrouwenstrijd en homostrijd voordat we besluiten om samen met hen één podium van protest te delen? Ik vind van niet.

Misschien zijn ze tegen homo’s, maar voor het protest op de Beursplein maakt het niet uit. Ik zou schouder aan schouder met ze staan in de strijd tegen racisme.



Wat zou er gebeuren als we die eis wel zouden stellen? Een brassband was uitgenodigd als aanjager van de sfeer. Stel dat we vooraf aan deze mensen zouden vragen wat hun standpunt t.a.v. homorechten is. Dat zou ertoe leiden dat sommigen wel en anderen het niet met ons eens zouden zijn. Moeten we dan zeggen: de mensen die het niet met ons eens is, mogen niet mee demonstreren?

Die houding zou sektarisme bevorderen en de beweging afbreken en niet opbouwen. Het zou de broodnodige eenheid afbreken en niet opbouwen.



Ik vind niet dat we in de strijd tegen racisme eisen moeten stellen aan mensen die met ons meestrijden, namelijk dat ze al onze opvattingen delen. En bovendien, wie is “we”. Niemand kan de pretentie hebben het enige echte geluid te zijn in de anti-racisme beweging. Een ieder presenteert zijn opvattingen en de mensen die in beweging zijn bepalen zelf wat ze van waarde achten.



Vrijheid van meningsuiting


Eén van de meest problematische aspecten van racisme is de beperking van de vrijheid van meningsuiting. Ik ben een groot voorstander van het uitnodigen van Umar Johnson, niet omdat ik zijn opvattingen over vrouwen en homo’s deel, maar omdat ik zie dat er een groeiende groep zwarte jongeren is die op zoek is naar opvattingen en inzichten over black empowerment. Ik vind dat die groep alle zwarte activisten van allerlei stromingen in de internationale zwarte gemeenschap moet uitnodigen en kennis moet nemen van die waaier aan meningen.

Een sociale beweging kan zich alleen ontpooien door het uitbreiden van de vrijheid van meningsuiting, en niet door het beperken ervan. We moeten pleiten voor het uitnodigen van de meest uiteenlopende denkers en activisten.

Als je de weg opgaat van de beperking van de vrijheid van meningsuiting kom je terecht bij Yernaz Ramautarsing, die een Facebook pagina heeft opgericht tegen linkse indoctrinatie. De implicatie van de naam alleen al is: wij willen alleen rechtse indoctrinatie, en geen linkse. Maar de essentie van de strijd voor vrijheid is dat je een voorstander bent van de vrijheid van meningsuiting voor de mensen met wie je van mening verschilt.



Quinsy is tegen de opvattingen van Umar Johnson op een aantal terreinen. Ik ben voor vrouwenbevrijding, tegen homohaat en tegen racisme. En toch ben ik voor het uitnodigen van Umar Johnson en hoop dat zijn opvattingen een normaal onderdeel zijn van de publieke discussie over waar we staan in de strijd tegen racisme, waar we naartoe gaan en hoe we met elkaar verder moeten.



Ik ken Quinsy en de mensen die Umar Johnson uitnodigen. Ik heb groot respect en waardering voor het werk dat ze doen. Hun meningsverschillen zou ik graag willen zien als meningsverschillen tussen broeders en zusters die aan dezelfde kan staan en niet tegenover elkaar.



Sandew Hira

16-12-2013

p.s. voor de volledigheid en de weergave van alle meningen zie de reactie van Umar Johnson op Quinsy Gario: https://www.facebook.com/events/267847123362817/permalink/269242163223313/

quinsy stuurde mij een mail dat het artikel waar ik op reageer niet van hem is. Ik dacht dat het zo was omdat het artikel niet ondertekend was en op zijn site was geplaatst.

Lees zijn mening hier:
http://www.roetinheteten.info/2013/12/hoe-de-stuitende-logica-van-dr-umar-johnson-ons-racisme-debat-alleen-zal-dwarsbomen/#more

Homostrijd, anti-racisme, eenheid en verdeeldheid

Datum: 17 december 2013

Betreft: Homostrijd, anti-racisme, eenheid en verdeeldheid

Naar aanleiding van het bezoek van Dr. Umar Johnson is er een levendige en stevige discussie op Facebook ontstaan over belangrijke zaken: de relatie tussen homostrijd en de strijd tegen racisme en het vraagstuk van eenheid en verdeeldheid. Sandew Hira deelt zijn reflecties op deze discussie:


“Je kunt je afvragen of deze discussie geen uiting is van verdeeldheid? Bestaat niet het gevaar dat je kampen krijgt die tegenover elkaar komen te staan terwijl eenheid zo hard nodig is? De sociale beweging die nu ontstaat is, is amper begonnen of er is weer sprake van diepgaande meningsverschillen. Zo zou je ernaar kunnen kijken. Zo kijk ik er niet naar. Dit zijn eeuwenoude vraagstukken die zich in alle sociale bewegingen hebben voorgedaan en daar zijn oplossingen voor gevonden. Veel bewegingen zijn succesvol geweest. We hoeven niet pessimistisch te zijn.”


Klik hier om het volledige commentaar te lezen.

Homostrijd, anti-racisme, eenheid en verdeeldheid



Inleiding


Naar aanleiding van het bezoek van Dr. Umar Johnson is er een levendige en stevige discussie op Facebook ontstaan over belangrijke zaken: de relatie tussen homostrijd en de strijd tegen racisme en het vraagstuk van eenheid en verdeeldheid.

Je kunt je afvragen of deze discussie geen uiting is van verdeeldheid? Bestaat niet het gevaar dat je kampen krijgt die tegenover elkaar komen te staan terwijl eenheid zo hard nodig is? De sociale beweging die nu ontstaat is, is amper begonnen of er is weer sprake van diepgaande meningsverschillen. Zo zou je ernaar kunnen kijken. Zo kijk ik er niet naar. Dit zijn eeuwenoude vraagstukken die zich in alle sociale bewegingen hebben voorgedaan en daar zijn oplossingen voor gevonden. Veel bewegingen zijn succesvol geweest. We hoeven niet pessimistisch te zijn.

De grenzen van eenheid


In iedere sociale beweging is er een spanningsveld tussen leiding en basis. De duizenden mensen die nu in beweging komen tegen racisme kennen een grote diversiteit aan opvattingen en ideologische stromingen. De voorhoede in die beweging is de zwarte gemeenschap. Ook die gemeenschap kent een verscheidenheid aan opvattingen over racisme en tal van andere zaken. Hoe is dan mogelijk dat er toch sprake is van een beginnende sociale beweging in die gemeenschap? Omdat er toch een eenheid is in opvattingen m.b.t. Zwarte Piet en de noodzaak om een einde te maken aan dit ongeciviliseerde fenomeen. Hoewel er geen eenheid is m.b.t. de LGTB-strijd – een meerderheid van de zwarte gemeenschap is nog niet voor homorechten – is er toch sprake van een sociale beweging.

De discussie over homostrijd vindt vooral plaats in de voorhoede. Uiteindelijk zal daar – zoals overal – een scheiding der geesten optreden. Sommigen willen alleen met anderen werken als er overeenstemming wordt bereikt op meerdere terreinen van sociale strijd. Anderen zijn bereid om samen te werken op alleen de punten waar men met elkaar eens is. We zullen zien hoe deze stromingen zich gaan ontwikkelen.

Het racistische karakter van de homobeweging


De discussie over Umar Johnson gaat o.a. over de vraag hoe zwarte voorvechters tegen homorechten kunnen zijn. Maar we moeten ook een andere belangrijke discussie voeren: hoe racistisch is de homobeweging?

Ik heb het dan niet over homo’s als Gordon die racistische uitspraken doen of racistische handelingen plegen. Dat is één niveau van racisme in de homobeweging.

Ik heb het over een belangrijkere dimensie, namelijk cultureel racisme. In onze analyse van racisme leggen we uit dat er drie fasen zijn in haar ontwikkeling: theologisch racisme (wezens zonder ziel zijn geen mensen), wetenschappelijk racisme (mensen met verkeerde genen zijn achterlijk) en cultureel racisme (mensen met een verkeerde cultuur zijn achterlijk). In onze analyse leggen we uit dat deze vormen van racisme verbonden zijn met de wijze waarop kennis wordt geproduceerd in het Westen: theologisch racisme is gebaseerd op theologische kennis, wetenschappelijk racisme is gebaseerd op de natuurwetenschappen en cultureel racisme op de sociale wetenschappen. De laatste twee vormen hangen samen met de opkomst van de Witte Verlichting in Europa (Europeanen noemen het de Verlichting, wij noemen het de Witte Verlichting vanwege haar racistisch karakter).



Homo-rechten is nu een instrument geworden in cultureel racisme en wel als volgt: er is maar één manier van omgaan met homoseksualiteit, en dat is de westerse manier. Die manier is simpel: individuen worden gestimuleerd om in een coming-out hun individualiteit en rechten op te eisen. Wie het op een andere manier doet, is tegen homo-rechten en dus achterlijk. Daarom figureert de kwestie van homo-rechten nu prominent in de racistische propaganda van organisaties als de PVV. Wie niet voldoet aan de westerse manier van strijden voor homo-rechten is achterlijk. Anti-racisten worden gedemoniseerd omdat ze niet de westerse strategie onderschrijven in de strijd voor homo-rechten.

Die mensen zouden Martin Luther King ook demoniseren, want King had het niet zo op met homo’s en had ook een sexistische houding naar vrouwen.



Ik heb in 2011 een boek gepubliceerd Verboden liefde over de vraag hoe vrienden en familieleden van homo’s en lesbiènnes omgaan met het gegeven dat iemand van wie ze houden een levensstijl ambiëren waar ze van gruwen. Ik heb gezien dat onze gemeenschap in haar worsteling met homoseksualiteit in staat is om oplossingen te vinden die niet gebaseerd is op westerse concepties van homostrijd. Het is gebaseerd op het concept van sociale zorg, niet van individuele zorg. In niet-westerse samenlevingen zijn er discussies over hoe om te gaan met broeders, zusters, kinderen en ouders die een andere levensstijl willen dan we gewend zijn: stoten we degenen die we liefhebben af of vinden we manieren om onze gemeenschap sterker te maken door een veilige omgeving te creëren waarin zij zich kunnen ontplooien met hun levensstijl? Dit zijn vragen waar de racistische westerse homo’s geen boodschap aan hebben. Hun motto is: “my way or the high way”.

Wat ons bindt en wat ons scheidt


We moeten de discussie voeren over racisme en de strijd voor LGTB-rechten. Die discussie moet niet alleen gaan over hoe zwarte mensen worstelen met homo-rechten, maar ook over hoe racistisch de westerse homobeweging is.

Iedereen in de huidige beweging neemt zijn eigen verantwoordelijkheid. Sommigen zullen blijven steken in de discussie over wat ons scheidt. Anderen zullen kijken naar wat ons bindt. Op internet kun je gemakkelijk tegenover elkaar staan. We moeten ook de gelegenheid creëren om in een fysieke ruimte naast elkaar te staan en het gesprek aan te gaan vanuit de intentie om eenheid te ontwikkelen in de strijd.





Sandew Hira

17-12-2013

De strijd tegen racisme en Zwarte Piet: hoe nu verder?

Datum: 18 november 2013

Betreft: De strijd tegen racisme en Zwarte Piet: hoe nu verder?

Op 3 en 10 november hield Sandew Hira op verzoek van de New Urban Collective lezingen over het vraagstuk van strategie en taktiek in de strijd tegen racisme en voor een moreel verbod op Zwarte Piet. Na de succesvolle demonstratie op 16 en 17 november in Amsterdam rijst de vraag: hoe zal het volgend jaar gaan? In deze bijdrage worden die vragen verder uitgewerkt en ter discussie voorgelegd aan een ieder die daarover een mening wil vormen.

“De belangrijkste lessen van 2013 kunnen als volgt samengevat worden:



1. De angst van zwarte mensen is doorbroken

Op de vraag “Moet Zwarte Piet veranderen?” antwoordt 89% van de Nederlanders in een enquête van Eén Vandaag op 22 oktober 2013: “Nee”. Dat is niet opvallend. Opvallend is dat 75% van de Surinamers en Antillianen “Ja” hebben geantwoord! 25 jaar geleden was de angst nog zo groot dat slechts een klein deel van de zwarte gemeenschap zich openlijk durfde uit te spreken tegen Zwarte Piet. Nu mengen grote groepen zich in het publieke debat in en buiten de sociale media. Waar voorgaande jaren slechts enkelingen zich in de publieke ruimte durfde te protesteren, was op 16 november al een groep van honderden mensen die dat op Beursplein in Amsterdam durfde. Conclusie: er is een groeiende basis voor demonstraties in de publieke ruimte voor een verbod op Zwarte Piet.



2. Er is een groeiende groep van witte Nederlanders die willen meedoen

De opiniesite www.peil.nl va Maurice De Hond vroeg op 22 oktober 2013 aan haar panel: Is het voor u acceptabel als het gezicht van Zwarte Piet een andere kleur krijgt? Van de totale Nederlandse bevolking antwoordde 15% met “Ja”. In Amsterdam was dat 45%! Vroeger zouden dit minieme aantallen zijn geweest. Conclusie: er is een groeiende groep van witte mensen die de strijd voor een verbod op Zwarte Piet actief zal willen steunen.”


Klik hier om het volledige commentaar te lezen.

De strijd tegen racisme en Zwarte Piet: hoe nu verder?

Op 3 en 10 november hield Sandew Hira op verzoek van de New Urban Collective lezingen over het vraagstuk van strategie en taktiek in de strijd tegen racisme en voor een moreel verbod op Zwarte Piet. Na de succesvolle demonstratie op 16 en 17 november in Amsterdam rijst de vraag: hoe zal het volgend jaar gaan? In deze bijdrage worden die vragen verder uitgewerkt en ter discussie voorgelegd aan een ieder die daarover een mening wil vormen. Zie verder ook zijn speech op 16 november tijdens de demonstratie op Beursplein.

De lessen van 2013


De belangrijkste lessen van 2013 kunnen als volgt samengevat worden:



1. De angst van zwarte mensen is doorbroken

Op de vraag “Moet Zwarte Piet veranderen?” antwoordt 89% van de Nederlanders in een enquête van Eén Vandaag op 22 oktober 2013: “Nee”. Dat is niet opvallend. Opvallend is dat 75% van de Surinamers en Antillianen “Ja” hebben geantwoord! 25 jaar geleden was de angst nog zo groot dat slechts een klein deel van de zwarte gemeenschap zich openlijk durfde uit te spreken tegen Zwarte Piet. Nu mengen grote groepen zich in het publieke debat in en buiten de sociale media.

Waar voorgaande jaren slechts enkelingen zich in de publieke ruimte durfde te protesteren, was op 16 november al een groep van honderden mensen die dat op Beursplein in Amsterdam durfde.

Conclusie: er is een groeiende basis voor demonstraties in de publieke ruimte voor een verbod op Zwarte Piet.



2. Er is een groeiende groep van witte Nederlanders die willen meedoen

De opiniesite www.peil.nl va Maurice De Hond vroeg op 22 oktober 2013 aan haar panel: Is het voor u acceptabel als het gezicht van Zwarte Piet een andere kleur krijgt? Van de totale Nederlandse bevolking antwoordde 15% met “Ja”. In Amsterdam was dat 45%!

Vroeger zouden dit minieme aantallen zijn geweest.

Conclusie: er is een groeiende groep van witte mensen die de strijd voor een verbod op Zwarte Piet actief zal willen steunen.



3. Amsterdam is de battleground

De trekkers in de strijd voor een verbod op Zwarte Piet zitten in Amsterdam. Amsterdam is ook de gemeente die wankelt. De burgemeester twijfelt en kiest nu nog om de burgemeester te zijn van wit Amsterdam.

Conclusie: Amsterdam is de eerste stad in Nederland die zou kunnen omvallen. Daarom moet in 2014 een landelijke mobilisatie gericht zijn op Amsterdam.



4. De eis is helder: een moreel verbod op Zwarte Piet

Aanvankelijk was de anti-racistische beweging in de publiek discussie in de verdediging. Willen we een kinderfeest verstoren? Willen we andere kleuren? Nu wordt steeds duidelijker dat er een eis ligt: een moreel verbod op Zwarte Piet. Een moreel verbod houdt in dat organisaties die Sinterklaasfeesten organiseren (intocht, schoolfeesten, bedrijfsfeesten, versieringen in de openbare ruimte) zelf het besef moeten ontwikkelen dat Zwarte Piet niet kan. De publieke discussie en demonstraties moeten ervoor zorgen dat dit besef groeit.

Conclusie: er is een groot draagvlak voor een heldere eis: een moreel verbod op Zwarte Piet.



5. Geweldloos verzet is de sleutel

Hoewel de sensatie media de anti-racisten probeert af te schilderen als relschoppers met een neiging tot geweld, blijkt keer op keer dat in de zwarte en witte groepen geweldloosheid de basis is voor verzet.

Conclusie: de ant-racistische beweging zou nadrukkelijker in de geest van Martin Luther King en Mahatma Gandhi het instrument van geweldloos verzet moeten propageren om verandering tot stand te brengen.



6. Internationalisering is cruciaal

De internationale media hebben veel belangstelling getoond voor de acties in Nederland. Nederland presenteert zich internationaal als een liberaal en tolerant land. De schok in het buitenland is dan ook groot om te zien dat dat beeld niet klopt.

Conclusie: de strijd voor een moreel verbod moet geïnternationaliseerd worden.

De strategie voor 2014


De strategie voor 2014 zou op de volgende pijlers kunnen rusten.



1. Focus op de intocht in Amsterdam

Hoewel de plaats van de landelijke intocht van Sinterklaas nog niet bekend is (de datum wel: 15 november, Arnhem heeft zich aangemeld om het evenement te organiseren) zou de focus moeten liggen op Amsterdam. Het doel van de anti-racistische beweging zou moeten zijn om tijdens de intocht in Amsterdam honderden mensen op de been te krijgen die openlijk en geweldloos demonstreren tegen racisme en voor een moreel verbod op Zwarte Piet.

In 2013 is een dag voor de intocht een demonstratie gehouden om te voorkomen dat bij de intocht de emoties uit de hand zouden lopen. Op de dag zelf waren een groep activisten die een geluidloos protest lieten horen door hun mond met plakband dicht te plakken. Het aantal mensen was ook aanzienlijk kleiner dan een dag tevoren.

In 2014 moet een helder doel gesteld worden: bij de intocht moet een luidruchtig protest met spandoeken en gescandeerde leuzen worden georganiseerd van honderden mensen, en in de toekomst met duizenden mensen.



Amsterdam ziet zich graag als de culturele hoofdstad van Europa. We moeten een campagne opzetten met de beelden van de intocht van 2013 om te laten zien dat Amsterdam de racistische hoofdstad is van Europa.



2. Voorbereiding op gewelddadige reacties op geweldloos verzet

Geweldloos verzet heeft twee pijlers:

o Het actiemiddel is geweldloosheid: spandoeken, scanderen van leuzen, staan op een plek, een menselijke keten etc. De middelen zijn geweldloos.

o De reactie op geweld is geweldloosheid: dit is het moeilijkste onderdeel, want je instinctieve reactie op geweld is het gebruik van tegengeweld om je te verdedigen. De lessen van Martin Luther King en Mahatma Gandhi is dat je juist in deze gevallen geweldloos verzet toepast. Je verdedigt je, maar slaat niet terug.



In de komende maanden moeten we een discussie stimuleren over de strategie van geweldloos verzet als voorbereiding op de demonstratie tijdens de intocht van 2014.

IISR zal op 19 januari 2014 tijdens de Genocide Memorial Day en de viering van één jaar slavernijonline een bijeenkomst organiseren over de internationale ervaringen met geweldloos verzet.



Burgemeester Van der Laan heeft in 2013 aangegeven dat mensen mochten protesteren bij de intocht, maar ze mochten geen spandoeken dragen en geen leuzen scanderen. Dat is een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Jelle Klaas, advocaat bij Fischer Advocaten zegt: “De hoofdregel in Nederland is dat er vrijheid van meningsuiting is. Als een burgemeester op grond van de vrees voor verstoring van de openbare orde een inbreuk wil plegen op dit recht, dan mag hij dat doen maar je hoeft het niet te accepteren.”

In de principes van geweldloos verzet gaan we uit dat een onrechtvaardige wet niet gehoorzaamd hoeft te worden.



Daarom is het van groot belang om de geweldloze actie goed voor te bereiden. De voorbereiding houdt onder meer in:

o Al heel vroeg publiekelijk aankondigen dat je wilt gaan demonstreren met spandoeken en leuzen. Jelle Klaas: “Je hebt geen vergunning nodig, maar je moet het wel melden.”

o Het geweld kan van twee kanten komen: de politie en racisten. Geweldloos verzet betekent dat een beroep gedaan wordt op de politie om geen geweld te gebruiken. Agenten die het met de demonstranten eens zijn moeten opgeroepen worden om de demonstranten te beschermen tegen geweld. Ook moeten voorstander van Zwarte Piet opgeroepen worden om geen geweld te gebruiken en gebruik te maken van hun recht om geweldloos hun standpunt te verdedigen.

o We moeten een eigen geweldloze ordedienst hebben die op een geweldloze manier demonstranten kan beschermen. Sportscholen zouden benaderd kunnen worden om mensen te leveren die getraind zijn in verdedigen zonder aan te vallen.

o In de komende maanden moeten mensen die willen demonstreren gevraagd worden om mee te doen met trainingen voor geweldloze actie. Jelle Klaas: “Demonstranten zouden kaartjes moeten hebben met telefoonnummers van advocaten die hen gratis willen bijstaan als ze gearresteerd worden.”

o We moeten mensen hebben die georganiseerd een online verslag kunnen doen van de demonstratie. Dat moet voorbereid worden zodat foto’s en video’s direct over de hele wereld kunnen gaan. De voorzieningen hiervoor moeten getroffen worden, zodat mensen weten waar ze via internet kunnen volgen wat er gaat gebeuren.











3. Internationalisering van de strijd

Internationalisering van de strijd kan op de volgende niveaus plaatsvinden:


  1. Internationale instituten zich laten uitspreken voor een moreel verbod. De VN heeft zich ermee bemoeid. Nu is de vraag welke andere internationale instituten gevraagd kunnen worden om hun oordeel uit te spreken. Dat moet uitgezocht worden en daarop moeten dan lobby-trajecten worden ingezet.

  2. Regeringen die zich uitspreken tegen racisme in Nederland. Het gaat dan niet alleen om regeringen die problemen hebben met Nederland, zoals Rusland, maar ook landen als Zuid-Afrika. Als de regering dat niet wil, zouden prominente politici in die landen dat misschien willen.

  3. Solidariteitsacties in het buitenland tegen racisme in Nederland. Onze vrienden in het buitenland moeten vragen om op 21 maart, de internationale dag tegen racisme, bij Nederlandse ambassade picketlines te organiseren tegen racisme in Nederland.

  4. Boycot acties. Er is in de strijd tegen apartheid veel ervaring opgedaan met boycot acties (culturele boycot, boycot van bezoeken aan het land etc). Onze vrienden in het buitenland moeten we oproepen om boycotacties te organiseren. Het zal niet direct succesvol zijn op grote schaal, maar het geeft al direct een signaal.





4. Uitbreiding van de intocht naar de instituten

De belangrijkste actie in 2014 zal de actie zijn bij de intocht in Amsterdam. Maar we moeten al nadenken over acties bij instituten. Daarbij zullen de basisscholen een belangrijke plaats innemen. We moeten streven naar de vorming van oudercomité’s die pleiten voor een moreel verbod van Zwarte Piet op hun school. Ook moeten we voorbereidingen treffen voor acties bij andere instituten (bedrijven).



5. Het vraagstuk van organisatie

Het belangrijkste probleem is het probleem van organisatie. Hiervoor bestaat geen toveroplossing. In alle sociale bewegingen lost dit probleem zich vanzelf op. Wij moeten ernaar streven om mensen met elkaar in contact te brengen, vooral ook mensen die met elkaar van mening verschillen en toch voor een moreel verbod zijn. In het samen werken en samen discussiëren, zullen de oplossingen voor organisatievraagstukken gevonden worden. In de komende maanden zal iedere organisatie haar eigen reguliere activiteiten organiseren. Hopelijk ontmoeten mensen elkaar daar en kan uit die interactie de organisatievorm groeien die nodig is om de strijd voor een moreel verbod op een hoger niveau te brengen.



Op 19 januari 2014 organiseert IISR de International Genocide Memorial Day in samenwerking met de Islamic Human Rights Commission in London en de Indigènes de la République n Parijs. In London en Parijs worden simultane bijeenkomsten georganiseerd. We hebben dan een kick-off van de internationalisering van de strijd tegen racisme in Nederland en doorpraten over de stategie van geweldloos verzet. Details over de bijeenkomst worden nog nader bekend gemaakt.



Wij roepen onze lezers op om de link naar dit artikel op hun facebook pagina te plaatsen zodat iedereen kritiek kan geven en een eigen bijdrage kan leveren op de vraag hoe we in 2014 verder moeten met de strijd voor een moreel verbod.





Sandew Hira

IISR

Speech Sandew Hira op Beursplein 16 november 2013

Waarom staan we hier?
Sommigen begrijpen niet, soms vanwege onwil, niet uitsluitend dat het goede wil is maar laag IQ.
We staan hier niet vanwege gouden ringen. We staan hier niet vanwege rode lippen. We staan hier vanwege racisme.

Wat willen we?
We willen een moreel verbod op racisme. We willen een verhoging van het beschavingsniveau van Nederland. We willen een eind aan Zwarte Piet. We willen een eind aan de zwarte stereotype van de domme, dociele, onderdanige zwarte knecht is racistisch. De hele wereld ziet die stereotype, maar Nederland niet.

Wat willen we niet?
We willen geen oranje pieten naast zwarte pieten.
We willen geen groene pieten naast zwarte pieten
We willen geen blauwe pieten naast zwarte pieten
We willen geen pieten met één roetveeg naast zwarte pieten
We willen geen pieten met twee roetvegen naast zwarte pieten
Wat we willen is helder en duidelijk: Stop racisme in Nederland, verbied zwarte piet!

Sommige witte mensen zijn helemaal verward: Ze zitten met kleur. Kleur is belangrijk voor ze. Ze zitten met het probleem van kleur. Ze zeggen:we moeten antwoord in kleur hebben omdat we niet racistisch willen zijn. Beste witte man en witte vrouw. Maak het jezelf niet moeilijk: LAAT HEM NIET DE SCHOORSTEEN IN GAAN. HOU HEM TEGEN. De schoorsteen heeft hem toch zwart gemaakt. We leven in de tijd van centrale verwarming. Kinderen begrijpen dit, omdat de meeste kinderen geen schoorsteen kennen. En hij was toch wit voordat hij de schoorsteen inging. Laat hem wit blijven. Hij was toch een beschaafde slimme verstandige witte man. Voorkom dat hij verandert in een stomme, dociele zwarte knecht. Hij was toch een Europeaan voordat hij de schoorsteen inging. Hou hem tegen en voorkom dat hij een Afrikaan wordt. Is dit zo moeilijk om te begrijpen? Denk dan aan een ezelsbruggetje: de zwarte man heet Kwame, de witte man heet Piet. Laat de witte man in zijn eigen waarde en zijn eigen kleur, hou hem weg van de schoorsteen. Maak hem niet to Afrikaan, want dat is hij niet. Dat moet toch niet zo moeilijk zijn.

Hoe willen we dit bereiken?
Ten eerste, via de weg van geweldloosheid. Ze duiden ons aan als relschoppers, maar wij voegen hieraan toe. We zijn geweldloze relschoppers net als Mahatma Gandhi en Martin Luther King die in hun tijd geweldloze relschoppers waren. Wij zijn relschoppers die met geweldloos verzet een einde willen aan racisme in dit land. We zijn geweldloze relschoppers die het beschavingsniveau van dit land omhoog willen brengen. Geweldloosheid is geen tactiek, het is een principe.

Ten tweede, we moeten toe naar een beweging op basis van het principe van eenheid in verscheidenheid. Laat ieder zijn ding doen en toch met elkaar samenwerken in een Nationaal Comité voor een Verbod op Zwarte Piet, dat voor volgend jaar een grote demonstratie moet organiseren op de dag van de intocht in Amsterdam, niet de dag ervoor De twee miljoen likes op Facebook laten zien dat dit een strijd is van vele jaren. Wat racisme is diep geworteld in deze samenleving. Wat moeten we denken van die twee miljoen likes? Zijn dat allemaal racisten? We weten één ding zeker. Ze zijn geen anti-racisten. Ze hebben niet per ongeluk de pagina geliket. Ze hebben bewust positie gekozen in de discussie over Zwarte Piet. Zoals Andre Hazes zingt: een beetje verliefd. Zo kun je zeggen ze zijn een beetje racistisch, net zoals je een beetje zwanger kunt zijn.

Ten derde, we moeten de strijd tegen racisme in Nederland internationaliseren. Amsterdam ziet zichzelf graag als de culturele hoofdstad van Europa. We moeten de wereld duidelijk maken dat Amsterdam de racistische hoofdstad is van Europa. Amsterdam heeft de campagne I Am sterdam. We moeten die campagne omzetten in I racist.
We moeten in het buitenland solidariteitsacties laten organiseren tegen de vertrapping van mensenrechten in Nederland. Zwarte Piet is een schending van de menselijke waardigheid van zwarte mensen in dit land. We moeten oproepen tot en culturele boycot van Amsterdam. We roepen het Amsterdam Toneel op om aan het eind van hun voorstellingen een brief voor te lezen zoals ze dat in Rusland hebben gedaan tegen mensenrechtenschendingen van homo’s. We vragen ze om net zo moeder te zijn in Amsterdam en aan het eind van hun voorstellingen op te roepen om Zwarte Piet te verbieden.

Tot slot. Dit is een lange strijd die jaren gaat duren. We hebben een strijdkreet nodig in onze strijd tegen racisme. Waarom nemen we niet de strijdkreet van Nelson Mandela over in die andere strijd tegen racisme, daar in Zuid Afrika. Die strijdkreet was AMANDLA. AWETHU. Het was een internationale strijdkreet geworden in de strijd tegen racisme in Zuid-Afrika. AMANDLA betekent: kracht. En AWETHU betekent “aan ons”. De strijdkreet gaat als volgt: de speaker, degene die de bijeenkomst leidt: roept Amandla. En de massa roept: Awethu. Laten we het oefenen. Na iedere speech en aan het eind van de demonstratie en van al onze bijeenkomsten in de toekomst roept de speaker: AMANDLA en jullie antwoorden met: AWETHU.

AMANDLA!
AWEHTU!

Sandew Hira

Hoe verder met Sinterklaas en Zwarte Piet?

Datum: 4 december 2011
Betreft: Strategie Sinterklaas

Inleiding

Sommige veranderingen zie je met je ogen, anderen met je verstand.
Dit jaar is voor het eerst een grote verandering zichtbaar in de Sinterklaasviering in Nederland. Jarenlang zijn de protesten tegen Zwarte Piet afgedaan als belachelijke kritiek van mensen die volstrekt vervreemd zijn van de Nederlandse samenleving. Dit jaar is voor het eerst de kritiek op Zwarte Piet onderwerp van discussie in de dominante media. Het meest opvallende is dat er nu Nederlanders zijn die serieus ingaan op de kritiek zonder het direct af te serveren als te belachelijk voor woorden. Natuurlijk vindt het grootste deel van de media die kritiek nog steeds belachelijk, maar nooit eerder is het zo’n serieus onderwerp van gesprek geweest.
Hoe komt dat en wat mogen we de komende jaren verwachten?

Analyse trendbreuk

Volgens mij hebben een aantal ontwikkelingen tot deze trendbreuk geleid.
Het meest opvallende is natuurlijk de actie van Quinsy Gario en Kno’ledge Cesare. Een simpel vreedzaam protest met T-shirts heeft het bizarre karakter van het Sinterklaasfeest met Zwarte Piet in één oogopslag zichtbaar gemaakt: de politie slaan vreedzame zwarte jongeren in elkaar alleen omdat een stilzwijgend protest tegen racisme hebben georganiseerd.
Maar er zijn dieper liggende oorzaken van de trendbreuk.

De opkomst van Wilders en het xenofobe klimaat in Nederland leidt ertoe dat een groter deel van de samenleving zich terecht zorgen maakt om het beschavingsniveau in dit land. Die mensen denken na over zaken die vroeger niet ter discussie stonden. Ligt de oorzaak van de enorme aanhang van Wilders in en buiten zijn PVV misschien toch ook in de cultuur van Nederland? Zijn er onbeschaafde elementen in die cultuur die de vreemdelingenhaat versterken? Hoewel de verbinding tussen Zwarte Piet en Wilders nog niet wordt gelegd is het een kwestie van tijd dat in die kringen doordringt dat er wel degelijk een verband is.
Dat draai je niet terug.

Voor het eerst is het front van de strijd tegen het racistisch karakter van Zwarte Piet naar een internationaal niveau gebracht. In Canada zijn de organisatoren gedwongen geworden uit vrees voor massale protesten om de viering in de Nederlandse gemeenschap dit jaar stop te zetten. Niet uit principe dat Zwarte Piet racistisch is, maar uit vrees voor protesten. In het buitenland is de gestigmatiseerde Zwarte Piet helemaal niet uit te leggen.
De internationale gemeenschap is een factor geworden en dat draai je niet terug.

Vroeger werd de berichtgeving in de samenleving gecontroleerd door radio, tv en kranten. Met de opkomst va sociale media als Facebook en Twitter is hun monopolie doorbroken.<BR
Sociale media zijn nu een factor van betekenis geworden en dat draai je niet terug.

Sociale verandering is mensenwerk

Ook al draai je de bovengenoemde processen niet terug, dat betekent niet dat over 5-10 jaar Zwarte Piet automatisch verdwenen is. Veel is ook afhankelijk van hoe de beweging die zich opstelt tegen het racistische karakter van dit feest zich in de toekomst gaat opstellen.

Je kunt twee kanten uit met de strijd tegen racisme en Sinterklaas.
De eerste strategie is gericht op het afschaffen van het feest. De argumenten kunnen verschillend zijn, bijvoorbeeld:

  • Het is een commercieel feest. Het gaat om business.
  • Het hele feest is racistisch, dus schaf het hele feest af.

Ik geloof niet in deze strategie. Ik denk niet dat je grote massa’s mensen kunt mobiliseren voor deze strategie. Ik denk daarom dat die strategie tot niets zal leiden, alleen tot passiviteit van grote delen van de samenleving (de huidige situatie).

De tweede strategie is gericht op het behoud van het feest en het afschaffen van het racistische element. Dit is ook niet eenvoudig, maar is volgens mij wel realistisch.
Maar hiervoor is een strategisch plan nodig. Ik stel hier een eenvoudige strategie voor: verander het verhaal van Sinterklaas en laat mensen kiezen uit twee verhalen.

Het is van groot belang om te begrijpen dat de kern van het feest een verhaal is. De symbolen (de domme zwarte knechten, de intocht, de schoenen met kadootjes etc) zijn afgeleid van het verhaal. Je kunt de symbolen niet veranderen zonder het verhaal te veranderen.

Tako Slump, eigenaar van het Holland Shopping Centre in Canada en organisator van het feest aldaar legt uit waarom ze het feest hebben stopgezet: “We kunnen geen Sinterklaas vieren zonder Zwarte Piet. Dat bestaat gewoon niet.”
De strategie die ik voorstel is erop gericht om mensen te presenteren met twee alternatieven:

  • Een kinderfeest gebaseerd op een beschaafd verhaal in de multiculturele samenleving.
  • Een kinderfeest gebaseerd op een racistisch verhaal uit de Nederlandse koloniale geschiedenis.

Het tweede verhaal kennen we.
Het eerste verhaal moet uitgewerkt worden, maar hier zijn de hoofdlijnen uit mijn voorstel:

  • Sinterklaas komt nog steeds uit Spanje met de boot.
  • Hij wordt vergezeld door elfjes van verschillende culturen met namen van verschillende culturen en klederdrachten van verschillende culturen. Iedere elf heeft een eigen karakter. De een is grappig, de ander een slimme nerd, weer een ander is sportief etc. Rond deze karakters moeten liedjes en verhalen worden verzonnen. De liedjes kunnen lijken op de huidige sinterklaasliedjes eventueel voorzien van moderne aanpassingen (rap, arabisch, kaseko, bangra etc). Als hij omringd wordt door intelligente leuke elfjes, dan zou zijn karakter van de superieure blank ook kunnen veranderen naar de leuke, oude verstrooide blanke man.
  • De elfjes brengen snoep en kadootjes rond. Ze laten de kadootjes achter in schoenen of zakken bij het huis.

En dat is het. Simpel, niet moeilijk en goed te volgen.

Stappenplan

Je zult niet van de ene dag op de andere een nieuw feest krijgen. Daarvoor moet je de strategie uitwerken in een stappenplan. Dat plan bestaat volgens mij uit de volgende stappen:

  1. Stel het verhaal vast. Hiervoor moet je creatieve verhalenvertellers inschakelen die op basis van deze hoofdlijnen in karakters het nieuwe verhaal maken. Het hoeft geen uitgebreid verhaal te zijn, maar het moet wel een eenduidig verhaal zijn.
  2. Laat creatieve mensen attributen ontwerpen voor het nieuwe verhaal (kleding, overige attributen).
  3. Laat muzikanten nieuwe liedjes maken en dichters nieuwe gedichten voor het nieuwe verhaal.
  4. Bereid je voor op een nationale discussie over de keuze tussen twee verhalen. Het Sinterklaas is eeuwenlang gevierd zonder Zwarte Piet. Het karakter van de huidige Zwarte Piet – de domme negerknecht met grote lippen – komt voor uit slavernij en kolonialisme en is pas van de laatste eeuwen. Internationaal wordt Santa Claus tijdens kerst gevierd zonder een domme zwarte als metgezel. Alleen in Nederland en de (voormalige) Nederlandse koloniën bestaat het racistisch karakter van Zwarte Piet. Het is van belang dat de argumenten voor het nieuwe verhaal goed uitgewerkt zijn.
  5. Organiseer een werkconferentie waarop in één dag of weekend het nieuwe verhaal wordt vastgesteld met alle basiszaken erop en eraan met schrijvers, kunstenaars, vormgevers. Dichters, musici etc.
  6. Organiseer de lancering van het nieuwe verhaal. Veel zwarte ouders, leerkrachten en sociale werkers en hun blanke medestanders worstelen ieder jaar opnieuw met de vraag hoe om te gaan met Zwarte Piet. Met deze strategie hebben ze een instrument in handen om sociale verandering tot stand te brengen. Organiseer een conferentie met deze mensen en de politici van de grote gemeenschap om een uitwerking te maken van hoe het nieuwe verhaal in de samenleving te introduceren. Bekende Nederlanders die zich ergeren aan Zwarte Piet kunnen daarin een belangrijk rol spelen.

Organisatie is de sleutel

De sleutel tot verandering is organisatie. Het is van groot belang dat het creëren van een nieuw alternatief gedragen wordt door grote groepen. Daarom is het nodig om een organisatie te bouwen die dat draagvlak kan gaan ontwikkelen.
Ik roep een ieder op die een bijdrage aan deze strategie wil leveren om zich te melden bij mij om die organisatie te bouwen voor een alternatief voor Zwarte Piet en Sinterklaas.

Sandew Hira
Email:info@iisr.nl