The Uprising discussies: Engeland en Italië

In oktober 2019 vertrok muzikant en activist Pravini Baboeram naar Engeland en Italië voor screenings van haar muzikale documentaire The Uprising. In Engeland werd de film vertoond bij de Islamic Human Rights Commission, University of Sussex, University of Sunderland en ImpactHub in Birmingham. Daarnaast werd de film vertoond in Italië op het internationale filmfestival DocuDonna in Massa Marittima en op de Amerikaanse John Cabot University in Rome. Alle screenings gingen gepaard met nagesprekken en discussies. Gesprekken die een interessante kijk geven in een globale strijd vanuit lokale perspectieven. In deze bijdrage deelt Pravini een aantal ervaringen.

Witte christenen in Sunderland

The Uprising is inmiddels in veel verschillende settings vertoond, maar in Sunderland was het voor het eerst dat de film in een kerk vertoond werd. Dit was op initiatief van het RaCE Network, verbonden aan de University of Sunderland, in het noorden van Engeland. Een stad die overwegend wit is en waar het netwerk het thema van ras en racisme bespreekbaar wilt maken. De film was voor hen een mooie gelegenheid om dit gesprek aan te gaan en dan vooral ook met de gemeenschap in de stad. Dit wilden zij doen op een toegankelijke manier en werkten daarom samen met een kerk, die hun netwerk uitnodigde voor de vertoning.

Ik was benieuwd hoe witte christenen zouden reageren op de film, die hun religie in de context plaatste van koloniale overheersing. Zoals te verwachten vond niet iedereen dat even makkelijk. Een witte man in het publiek deelde dat hij zich niet kon herkennen in de wijze waarop het christendom in de film werd afgebeeld. Hij focuste daarbij vooral op individuele ervaringen en gaf aan dat je niet kunt generaliseren. Ik was aangenaam verrast toen de pastoor van de kerk zijn perspectief deelde en aangaf onder de indruk te zijn van de film. Hij begreep dat het hierbij niet ging om individuele ervaringen, maar om hoe religie door machtsdynamieken institutioneel werd opgelegd.

Ik vond het interessant om te zien hoe twee witte mannen vanuit hun religieuze identiteit zich probeerde te verhouden tot de koloniale geschiedenis en de erfenis daarvan. Beiden voelden zich ongemakkelijk, maar de één betrok het vooral op zichzelf en de ander positioneerde zich in een historische en sociale context.

Creatieve jongeren in Birmingham

De dag erna kwam ik in een compleet andere setting terecht, bij ImpactHub in Birmingham, een stad die gekenmerkt wordt door de grote diversiteit. Dit netwerk en platform richt zich op duurzaamheid, vernieuwing en een inclusieve samenleving. Wat ik in het publiek terugzag was dat het vooral jonge creatieve mensen van kleur waren die zich met sociaal-maatschappelijke thema’s bezig houden. Het nagesprek werd gehost door een jonge vrouw, Sham, die de oprichter is van een activistische boekenclub “A is for Activism”.

Wat mij opviel in dit gesprek was dat veel van de vragen gerelateerd waren aan creativiteit en strategie. Aan de ene kant wilden ze meer weten over het creatieve proces, hoe de film tot stand was gekomen en de wijze waarop de documentaire geproduceerd was. Aan de andere kant waren ze ook erg op zoek naar invalshoeken voor verandering, hoe ze zelf kunnen bijdragen aan dekolonisatie in hun eigen omgeving en hoe de samenleving van de toekomst vorm gegeven kan worden vanuit dekoloniale kaders.

Eén interessante reflectie kwam van iemand die aangaf moeite te hebben met het idee van “revolutionary love”. Die persoon gaf aan zelf te handelen vanuit haat en woede richting het systeem. Een gevoel dat ik begreep, maar ook belangrijk vond om te plaatsen in het groter geheel, waarbij haat en woede alleen niet voldoende is om het systeem te veranderen. Ik gaf aan dat kunst voor mij een manier is geweest om die woede te kanaliseren naar iets dat constructief is en hopelijk bijdraagt aan systeemverandering.

Italiaanse feministen in Massa Marittima

In Massa Marittima nam ik voor het eerst deel aan een filmfestival. DocuDonna richtte zich op vrouwelijke filmmakers uit verschillende delen van de wereld. The Uprising was één van de films die geselecteerd was en tijdens het filmfestival een eervolle vermelding ontving.

Ik was aangenaam verrast door de enorme strijdvaardigheid van de vrouwen in zowel het publiek als de jury. Hoewel ze uiteraard een sterke focus hadden op gendervraagstukken, waren ze ook erg bewust van institutioneel racisme en andere dimensies van diversiteit. Drie van de tien films besteedden aandacht aan de bezetting van Palestina, waarbij het publiek zich enorm solidair uitte met de Palestijnen. De discussies die volgden na de films waren ook vanuit een sterk politiek bewustzijn, waarbij het minder ging over de technische of cinematografische aspecten van de film, maar vooral werd gereflecteerd op de maatschappelijke functie van de documentaires.

Uiteindelijk was het wel een filmfestival voor vrouwelijke filmmakers, waarbij gender het centrale thema was. Veel van de vragen die ik kreeg waren dan ook gerelateerd aan gender en de maatschappelijke positie van vrouwen. In The Uprising heb ik bewust de keuze gemaakt om te focussen op racisme en het gesprek over kleur en ras centraal te stellen, omdat in mijn beleving gender vaak wordt gebruikt om af te leiden van de uitdagingen gerelateerd aan kleur. Hoewel de mensen dat begrepen, merkte ik wel dat ze graag een dekoloniaal perspectief hadden gehad op gendervraagstukken. Dat stond gelukkig niet in de weg van inspirerende gesprekken en bijzondere mensen die ik heb ontmoet, die vanuit de Italiaanse context bijdragen aan de sociale strijd.

Wil je ook een filmvertoning bijwonen? Klik hier voor de agenda.