Pravini Baboeram/Sandew Hira, 11-4-2017

Als we het standaard beeld over Hindostanen mogen geloven zijn we anders dan andere migrantengemeenschappen. Sommigen positioneren dat exceptionalisme als achterlijk, zoals Shashi Roopram, die met een rammelend onderzoek in 2012 de media-aandacht trok door te stellen dat Hindostanen massaal op de PVV stemmen. Dit verhaal werd maar al te graag overgenomen door mainstream media in aanloop naar de verkiezingen van maart 2017, zie het Algemeen Dagblad en De Correspondent. De paar Hindostanen die werden geïnterviewd werden plotseling het gezicht van een gemeenschap, die kennelijk niet kan inzien dat een racistische partij als de PVV tegen alle gemeenschappen van kleur is. Volgens dit perspectief stemmen Hindostanen vanuit angst en een minderwaardigheidscomplex op een witte man genaamd Geert Wilders.

Anderen positioneren het exceptioneel zijn als het toonbeeld van geslaagde integratie, waarbij Hindostanen vooral een keuze maken vanuit een gevoel van trots en bewust stemmen op een Hindostaan die hun identiteit weerspiegelt en belangen vertegenwoordigt. De gevestigde orde heeft de afgelopen jaren gerekend op dit gevoel en bewust mensen van kleur ingezet in de verkiezingscampagne. In de jaren dat links nog daadwerkelijk links was, leidde dit ook tot Hindostanen in de Tweede Kamer. Deze strategie hebben gevestigde partijen voor alle gemeenschappen van kleur toegepast, maar de PvdA deed dit de afgelopen jaren met het grootste succes.

De PvdA was onder alle migranten, inclusief Hindostanen de belangrijkste partij. Tanja Jadnanansing alleen al heeft in 2010 bijna 10.000 stemmen behaald en in 2012 bijna 32.000 (57% van de stemgerechtigden als we van 55.750 Hindostaanse stemgerechtigden uitgaan), meer dan Sylvana Simons in 2017. De stemmen van de andere Hindostaanse kandidaten hebben we niet erbij geteld.

Tania Jadnanansing 2012	31.655	57%
Tania Jadnanansing 2010	9.983	18%

Maar met de opkomst van extreem rechts en het meewaaien van linkse partijen naar rechts, namen de partijen inclusief PvdA een nieuwe strategie aan: wel Hindostanen en Afro-Surinamers op de kieslijst, maar geen van hen op een verkiesbare plek. Het idee was dat Hindostanen toch wel zouden stemmen op Hindostanen in hun partij en een verandering van bewustzijn onmogelijk zou zijn.

Laten we nu naar de cijfers kijken om na te gaan in hoeverre deze aannames stand houden.

In 2012 presenteerde Shashi Roopram zijn “onderzoek”, dat door Sandew Hira is besproken in een column voor Starnieuws.  In 2017 was er geen nieuw onderzoek. Niemand heeft geregistreerd wat Hindostanen hebben gestemd, dus heb je geen enkele basis om te zeggen dat Hindostanen massaal op de PVV hebben gestemd of op welke andere partij dan ook. Dus moet je naar andere bronnen kijken om een indicatie te krijgen van het stemgedrag van Hindostanen.

Laten we kijken naar de gegevens die we wel hebben. Er wonen ongeveer 350.000 Surinamers in Nederland. Volgens de volkstelling van 2012 bestond de Surinaamse bevolking voor 27,4% uit Hindostanen. Maar de meeste Surinamers waren in de periode 1970-1990 naar Nederland gekomen. Deze verhoudingen geven een vertekend beeld omdat later meer etnische groepen zijn gekomen. Laten we ervan uitgaan dat het aandeel van Hindostanen in de Surinaamse bevolking in Nederland 25% is. Dat betekent dat er 87.500 Hindostanen in Nederland zouden zijn. Het aandeel van de kiesgerechtigde op basis van de leeftijdsindeling van CBS schatten wij op 20% (de CBS-indeling is gebaseerd op een vijfjaarlijkse periode en van 0-20 jaar is het aandeel 22%.) Dat betekent dat 80% kiesgerechtigd was, oftewel 71.750.

De officiële opkomstpercentage was 82%. Als we die hanteren dan betekent dat, dat 55.750 Hindostanen hebben gestemd.

Surinamers in Ned	350.000	Aandeel
Aandeel Hindostanen	87.500	25%
Kiesgerechtigd	71.750	82%
Opkomst	55.750

Waar zijn die stemmen naartoe gegaan? Welke gegevens hebben we hierover? We maken een inventarisatie van de Hindostaanse kandidaten en kijken hoeveel stemmen ze hebben gehad. Er waren negen Hindostaanse kandidaten. In totaal hebben ze 6.459 stemmen behaald.

Partij	Kandidaat	Tot	Aandeel
1.      PvdA	R. Moti	2.955	45,8%
2.      PvdA	R. Roopram	2.624	40,6%
3.      Nieuwe Wegen	R. Durgaram	18	0,3%
4.      D’66	M. Ramlal	174	2,7%
5.      Forum voor Democratie	Y. Ramautarsing	97	1,5%
6.      PVV	N. Choenni	53	0,8%
7.      VNL	S. Chandarsing	8	0,1%
8.      VVD	I. Korting	337	5,2%
9.      CDA	R. Ramcharan	193	3,0%
Totaal		6.459	100,0%

Bron: Proces-verbaal bekendmaking uitslag Tweede Kamerverkiezing 21-03-2017 van de  kiesraad

De kiesdeler was 70.107 stemmen. De Hindostaanse kandidaten hebben samen dus slechts 9,2% van de kiesdeler behaald. N. Choenni van de PVV heeft minder dan één procent van de Hindostaanse stemmen gehad. Alle verhalen over hoe groot de aantrekkingskracht van de PVV op Hindostanen is wordt hierdoor alleen al ontkracht! Als die aantrekkingskracht zo groot was, waarom heeft Choennie dan niet veel meer stemmen behaald dan de andere Hindostaanse kandidaten? Het is mogelijk dat Hindostaanse kandidaten op niet-Hindostanen hebben gestemd, maar niemand kan bewijzen dat het voornamelijk om één niet-Hindostaanse kandidaat gaat, namelijk Wilders. De cijfers die we hebben indiceren dat de PVV niet veel stemmen heeft getrokken onder Hindostanen. Wie het tegendeel beweert, moet met bewijzen komen.

Er zijn 55.750 Hindostaanse stemgerechtigden. De Hindostaanse kandidaten hebben 6.459 stemmen behaald.

Hindostaanse stemgerechtigden	55.750
Hindostaanse kandidaten	6.459
Rest stemmen	49.291

Waar is de rest van de 50.000 stemmen naar toe gegaan? Die vraag kan je voor alle andere migrantengemeenschappen stellen. Waar zijn de stemmen van de PvdA naartoe gegaan? Naar allerlei partijen. En voor mensen van kleur geldt dat er nu een partij is DENK, die zich expliciet richt op gemeenschappen van kleur en een appel heeft gedaan op de gelijkwaardigheid van hun identiteit en het verbeteren van hun sociale positie.

Het dramatische verlies van de PvdA is weerspiegeld in de Hindostaanse gemeenschap, van minimaal 32.000 naar 6.000. Hindostanen hebben gestemd net als alle andere gemeenschappen van kleur. Ze hebben de PvdA verlaten en zijn naar andere partijen gegaan. Het is denkbaar dat DENK de moslimstemmen uit de Hindostaanse gemeenschap heeft getrokken. Het aandeel van moslims in de Hindostaanse bevolking in Suriname in 2012 was 13%, dat zou 6.311 stemmen zijn op basis van de hierboven genoemde aantal stemgerechtigden.

De cijfers indiceren dat Hindostanen geen exceptioneel stemgedrag vertonen, en zeker niet een stemgedrag dat hen naar de PVV trekt. Sterker nog, de Hindostaanse gemeenschap volgt de trend die in andere gemeenschappen van kleur lijkt te zijn gezet. Maar DENK heeft laten zien dat het niet gaat om of je mensen van kleur in de Tweede Kamer krijgt – die hebben we met regelmaat gehad – maar wat die mensen daar gaan doen voor hun achterban. Te vaak is gebleken dat de sentimenten van identiteit zijn misbruikt om carrière te maken die gekoppeld is aan de agenda van het witte establishment.

Het maatschappelijk bewustzijn in de Hindostaanse gemeenschap over institutioneel racisme groeit. Hindostanen leveren een bijdrage aan die discussie op tal van manieren. Activisme dat vroeger afwezig was, zoals dat ook het geval was in de moslim en Afro-gemeenschap, steekt ook in de Hindostaanse gemeenschap de kop op. De campagnes Holi is geen Houseparty, die strijdt tegen culturele kaping van Holi, en Tetary Moet Opstaan, gericht op realiseren van een borstbeeld van de Hindostaanse verzetsstrijder Janey Tetary, zijn hier voorbeelden van. Hindostanen door heel het land hebben zich zowel online als offline ingezet om een gelijkwaardige plek voor hun identiteit en cultuur te eisen in Nederland.

Voor de toekomst betekent dit dat er meer dan ooit kansen liggen om activisten van de Hindostaanse gemeenschap te verbinden met activisten uit andere gemeenschappen van kleur. Onze uitdaging is om niet zomaar te pleiten voor meer kleur in de kamer, maar voor kleur die het verschil kan maken.

Sandew Hira
7 april 2017

Emoties

We zijn nu ruim drie weken verder na de verkiezingen van 15 maart. DENK heeft drie zetels behaald. Artikel 1 een halve. Aan de ene kant is er in de verschillende gemeenschappen enorme vreugde over winst van DENK. Aan de andere kant is er verdriet over het verlies van Artikel 1.

Tijdens de verkiezingen hebben activisten die vroeger met elkaar streden in de verkiezingscampagne soms tegenover elkaar gestaan. Kies je voor DENK of Artikel 1. Je kunt niet op beide stemmen. Je moet kiezen. Die keuzen gaan gepaard met emotie, met passie. Hoe voorkomen we dat die emoties leiden tot verdere verdeeldheid in de gemeenschappen van kleur? Hoe bouw je eenheid te midden van verdeeldheid? Dat is het onderwerp van deze bijdrage.

Wat is eenheid?

Eenheid heeft drie dimensies:

1. Een ideologische: eenheid van denken en analyse.
2. Een praktische: eenheid in handelen.
3. Een organisatorische: eenheid in organisatie.

1. Eenheid in denken en analyse

Eenheid begint in de eerste dimensie: eenheid van denken en analyse. In oude communistische beweging had Lenin het principe ingevoerd van democratisch centralisme om eenheid van denken en handelen te bevorderen. Dat principe hield in dat binnen de communistische iedereen vrij was om kritiek te uiten op voorstellen die vanuit de partijleiding werden gedaan. Als een partijcongres eenmaal een besluit had genomen, dan moeten de leden die tegen dat besluit waren naar buiten toe hun eigen mening achterwege laten en het standpunt van de partij verkondigen, ook al waren ze het er niet mee eens.

Het heeft ten dele gewerkt. De Russische revolutie is mogelijk gemaakt door een partij die dit principe heeft gehanteerd. De Cubaanse revolutie is niet door een communistische partij gerealiseerd. Er zijn dus ook andere modellen die tot succes kunnen leiden.

Het principe van democratische centralisme is door Stalin gebruikt om alle oppositie monddood en letterlijk dood te maken. In het tijdperk van sociale media waar iedereen zijn of haar mening kan verkondigen en grote groepen kan bereiken is het principe van democratisch centralisme al niet meer hanteerbaar.

De vraag die we ons stellen bij eenheid van denken en analyse is: is het wel wenselijk dat er eenheid is in denken en analyse? Op het eerste gezicht zul je zeggen: natuurlijk. Als we eenheid hebben in denken en analyse, dan wordt het gemakkelijker om eenheid te hebben in handelen en organisatie. Daar zit wat in. Maar een verscheidenheid in denken en analyse kan ook heel positief zijn voor sociale bewegingen. De constante discussie en debat kan zorgen voor nieuwe inzichten. Daarom moeten we eenheid van denken niet als een absoluut doel beschouwen, maar als een proces dat zich vormt op basis van gemeenschappelijke ervaringen en democratische discussies.

Eenheid van denken komt voort uit gemeenschappelijke ervaringen. De gemeenschappelijke ervaringen van racisme, islamofobie, beledigingen, achterstelling en onrecht leiden tot een gemeenschappelijke conclusie: er is racisme en islamofobie en daar moet wat aan gedaan worden.

Als je eenheid van denken en analyse hebt, dan betekent dat niet dat je ook eenheid in handelen en organisatie zal hebben. Soms kunnen andere factoren dat verhinderen, zoals persoonlijke ambities of corruptie.

In sociale bewegingen zijn de enige democratische instrumenten die we hebben om eenheid van denken en analyse te bevorderen de gemeenschappelijke ervaring en democratische discussie.

De gemeenschappelijke ervaring betekent dat activisten elkaar moeten opzoeken en de discussie met elkaar moeten aangaan. Pogingen om te verhinderen dat mensen in gesprek gaan met elkaar omdat ze een andere mening hebben zijn in feite pogingen om de eenheid van denken en analyse te saboteren. Bij sommige groepen bestaat een neiging om alleen het gesprek aan te gaan met gelijkgezinde activisten en het debat met andere activisten te vermijden. Daarmee dragen ze bij aan verdeel-en-heers.

Het organiseren van debatten en discussies met activisten van verschillende theoretische stromingen bouwt eenheid van denken en analyse op, omdat het begint met de gemeenschappelijk ervaring om met elkaar te zijn in één ruimte en op een normale manier meningsverschillen te kunnen bespreken. Daardoor wordt een sfeer geschapen waardoor je naar elkaar kunt luisteren en tot je kunt laten doordringen wat er gezegd is.

2. Eenheid in handelen

Eenheid in handelen kan ontstaan als je eenheid hebt in denken en analyse. Vanuit een gemeenschappelijke analyse kun je vervolgens handelingen plannen: een demonstratie, een mobilisatie en allerlei andere handelingen die kunnen voortvloeien uit je analyse. Maar soms kun je eenheid in handelen krijgen hoewel je verschillen hebt in analyse. Je bent het met elkaar eens op een paar punten, maar niet op andere. Die paar punten kunnen genoeg zijn om samen op te treden, hoewel je op andere punten het niet met elkaar eens bent. Soms werk je mee aan een actie, hoewel je het er niet mee eens bent, maar je hebt eenmaal een stuk samen opgetrokken en vanwege solidariteit ga je verder, of vanwege het gevoel dat je wilt dat de praktijk moet uitmaken wat wel of niet juist is.

3. Eenheid in organisatie

Eenheid in organisatie betekent dat je een gezamenlijke organisatiestructuur hebt. Die kan heel los zijn (regelmatig formeel of informeel overleg) of heel strak: lidmaatschap, organisatieprocedures, functies etc. Er zijn tal van organisaties, grote en kleine. Iedereen heeft zijn of haar eigen netwerken en structuren. Dat is ook niet erg. De vorm van organisatorische eenheid zal afhangen van de fase waarin de sociale strijd zich bevindt. Zowel DENK als Artikel 1 hebben bijgedragen aan organisatievorming van de gemeenschappen van kleur. De aanwezigheid van DENK in de Tweede Kamer is een enorme kracht voor de gemeenschappen van kleur, ook voor de zwarte gemeenschap.

Een klimaat van eenheid

Eenheid bouwen in een situatie van verdeeldheid is geen eenvoudige taak. Maar als het inzicht is in wat eenheid is, dan wordt het ook gemakkelijker om te begrijpen dat de eerste taak om verdeeldheid te boven te komen is dat activisten elkaar weer gewoon opzoeken in plaats van elkaar als vijanden te zien. En opzoeken betekent gewoon met elkaar praten, elkaars keuzen respecteren en leren dat passie en emotie goed zijn om je keuzen te bepleiten, maar dat dat goed kan samengaan met respect en waardigheid

Sandew Hira, 17-3-2017

Inleiding

Naar aanleiding van de mislukking van Artikel 1 om een zetel te halen bij de Tweede Kamer verkiezingen zijn er in de Afro-Surinaamse gemeenschap geluiden te horen die de eigen gemeenschap neerhalen: zwarte mensen hebben hun eigen mensen laten vallen. Ze zijn nog niet zover in hun bewustzijn en lopen achter.

De feiten tonen het tegendeel. Zwarte mensen hebben Sylvana Simons massaal gesteund. Het is de witte gemeenschap die haar heeft laten vallen. Dit zal ik stap voor stap laten zien.

De potentiële achterban van Simons

Simons heeft een beroep gedaan op de Afro-Surinaamse identiteit vanwege haar eigen achtergrond. Laten we kijken hoe groot haar potentiële achterban is.

Volgens de cijfers van het CBS waren eind 2016 350.000 Surinamers. Volgens de bevolkingstelling van 2012 was het aandeel van “Creolen” in de Surinaamse bevolking in Suriname 15,7% en het aandeel van Marrons 21,7%. In totaal is het aandeel van Afro-Surinamers 37,4%. Maar de meeste Surinamers waren in de periode 1970-1990 naar Nederland gekomen. Deze verhoudingen geven een vertekend beeld. Laten we ervan uitgaan dat het aandeel van Afro-Surinamers in de Surinaamse bevolking in Nederland 30%. Dat betekent dat er 140.000 Afro-Surinamers in Nederland zijn.

Het aandeel van de kiesgerechtigde op basis van de leeftijdsindeling van CBS schat ik op 20% (de CBS-indeling is gebaseerd op een vijfjaarlijkse periode en van 0-20 jaar is het aandeel 22%.) Dat betekent dat 80% kiesgerechtigd was, oftewel 84.000. Bij een opkomstpercentage voor 2017 van 78% betekent dit dat ruim 65.000 Afro-Surinamers hebben gestemd. Artikel in heeft 30.000 stemmen behaald. Dat wil zeggen dat van de 19 Afro-Surinaamse kandidaten de partij van Sylvana Simons bijna de helft van de stemmen heeft gehaald. Hoe kun je dan zeggen dat de Afro-gemeenschap hun eigen mensen hebben laten vallen?

 

Surinamers in Ned	350.000	Aandeel
Aandeel Afro	105.000	30%
Kiesgerechtigd	84.000	80%
Opkomst	65.268	78%
Stemmen Artikel 1	30.258	46%

 

We moeten nog afwachten hoeveel stemmen de andere Afro-Surinaamse kandidaten getrokken hebben. De kiesdeler was 67.240 stemmen. Dus als alle Afro-Surinamers op één kandidaat hadden gestemd, dan had die kandidaat nog geen zetel gehaald omdat hij of zij 2000 stemmen tekort zou hebben.

Het is dus absoluut niet waar dat Afro-Surinamers hun eigen mensen hebben laten stikken. Integendeel.

Het verraad van de witte gemeenschap

De toetreding van Simons tot DENK was een symbool van de eenheid van moslims en de zwarte gemeenschap. Dat werd door de witte machtscentra als de meest gevaarlijke combinatie gezien. Bovendien werd DENK sowieso gezien als een uitdrukking van gekleurde assertiviteit omdat ze durfde de macht uit te dagen in het parlement en daarbuiten. Het verwijt van polarisatie was daarom altijd gericht tegen DENK, niet tegen de PVV of andere rechtse partijen.

Toen Simons besloot om de gekleurde eenheid te breken met het argument dat ze tegen polarisatie is, kon ze onmogelijk dezelfde lijn als DENK volgen maar dan vanuit de zwarte gemeenschap. Het verwijt van polarisatie zou ze dan direct op haar terugslaan. Dus moest ze op de toer gaan van eenheid met witte mensen. Artikel 1 is er voor iedereen, niet alleen voor gekleurde mensen, maar ook voor witte mensen, met name witte vrouwen en de witte LGTB-gemeenschap.

Anja Meulenbelt had haar zin gekregen. In NRC van 16-3-2017 zegt ze dat ze wel op Simons wilde stemmen maar niet op DENK: “Het zat in het conservatisme. Als je kijkt naar de eerste drie die de lijst aanvoeren – drie Turks-Nederlandse mannen – dan zie je ook wel waar hun hart echt ligt.” Haar racisme kan geen onderscheid maken tussen Turken en Marokkanen (Farid Azarkan is een Marokkaan). Al die moslims. Het is allemaal één pot nat voor haar. Ze zijn allemaal Turken.

Simons hoopte met de belofte van Meulenbelt de progressieve witte vrouwen aan te spreken en met witte homo’s de witte LGTB-gemeenschap. Maar die hebben verraad gepleegd en hebben hun belofte niet waargemaakt. De witte gemeenschap heeft haar als een baksteen laten vallen.

Mental slavery in de zwarte gemeenschap

Je zou denken dat deze conclusie simpel en evident is voor iedere kritische activist. Maar zo simpel is het niet. Het zaad van verdeeldheid die Simons gezaaid heeft met haar uittreding uit DENK heeft wortel geschoten onder sommige zwarte activisten. In plaats van dat ze hun begrijpelijke frustratie over het verlies van Simons richten op de witte gemeenschap die hen heeft laten vallen met de belofte dat de verbreking van de eenheid van mensen van kleur beloond zou worden met steun vanuit de witte gemeenschap, richten ze hun pijlen op DENK.

Bij de aanhangers van DENK heerst naast vreugde over de overwinning, ook frustratie over hoe die overwinning eruit had kunnen zien als Simons was gebleven. Als de verbreking van de eenheid van mensen van kleur had geleid tot een zetel voor Artikel 1, dan had je misschien nog de hoop dat de eenheid in de Tweede Kamer tot stand zou kunnen komen in de praktijk van het parlementaire werk. Maar nu zijn er zwarte activisten die hun frustratie richten op DENK met argumenten die direct uit het witte draaiboek van verdeel-en-heers komen:

• DENK is niet geïnteresseerd in zwarte mensen. In het verleden hebben Afro-Surinamers in de Tweede Kamer gezeten. John Leerdam is degene die vaak een grote mond had. Maar nooit heeft hij de radicale steun die DENK uitsprak in de Tweede Kamer aan de zwarte gemeenschap geëvenaard, omdat hij aan de leiband van de PvdA liep. In de Tweede Kamer heeft DENK Zwarte Piet bekritiseerd en 1 juli herdenking gesteund. DENK is radicaler in haar partijprogramma dan Artikel 1. Ze pleit voor herstelbetalingen! Dus feitelijk klopt dit argument niet en toch wordt het gebruikt door sommige zwarte activisten.
• Plotseling wordt de politiek van Erdogan onderdeel van de beoordeling van DENK. Nooit hebben zwarte en wit linkse activisten wakker gelegen van de Armeense kwestie of het Koerdische vraagstuk. Nu zijn plotseling deze kwesties een onderdeel van de beoordeling van DENK. Waarom zijn deze kwesties van belang voor de beoordeling van DENK?
• Van Afro-Surinaamse activisten en wit-linkse die internationale vraagstukken aan de orde willen stellen, zou je mogen verwachten dat hun eerste aandacht zou moeten liggen op het Nederands kolonialisme. In Suriname is er een dekolonisatiestrijd aan de gang. Nederland heeft in Suriname een oorlog gesteund en gefinancierd die aan 450 Surinamers het leven heeft gekost. Waarom hebben deze activisten zich nooit druk gemaakt om die mensen? Hoe komt het dat de Armeense of Koeridische kwestie belangrijker is geworden dat de dekolonisatie van de Nederlandse koloniën?

De nederlaag van Artikel 1 heeft een psychologisch effect van demoralisatie en frustratie. Dat is begrijpelijk. Het zal tijd kosten om hiervan te herstellen. Dat effect is des te groter vanwege mental slavery in de vorm van de weigering om te erkennen dat witte macht werkt via verdeel-en-heers van de gekleurde gemeenschap en de weigering om te erkennen dat Artikel 1 en Sylvana Simons daartoe hebben bijgedragen.

Hoe herstellen we de breuk?

Nu zitten we met de gebakken peren. Voorlopig zal iedereen zijn of haar eigen weg gaan totdat de witte macht ons dwingt om elkaar weer op te zoeken in de strijd. Het is te hopen dat in zowel de zwarte als de moslimgemeenschap er activisten zijn die kunnen uitstijgen boven de emoties van vandaag en kijken naar de lange termijn. In Nederland en in de buitenlandse pers heerst er euforie over het feit dat de PVV niet de grootste partij is geworden. Maar dat is de witte perceptie van de grauwe werkelijkheid dat de grote winnaar in deze verkiezingen rechts is geweest. De PVV is gegroeid. De VVD is geen linkse partij, en ook niet gematigd rechts. Dat heeft ze bewezen door de Turkije crisis die ze kunstmatig geschapen heeft. Ze is bereid om heel ver te gaan als het nodig is. Het Europese Hof van Justitie heeft een uitspraak gedaan met verstrekkende gevolgen: moslimvrouwen kunnen hun baan verliezen als ze een hoofddoek dragen.

We zitten in moeilijke tijden. We hebben niet de luxe om onze frustratie de overhand te laten krijgen en elkaar te bestrijden. Het zal niet gemakkelijk zijn om de negatieve gevoelens te boven te komen, maar voor de toekomst van onze kinderen moeten activisten uit de verschillende gemeenschappen van kleur elkaar opzoeken, hun meningsverschillen bespreken en een basis te vinden om weer samen op te trekken. Dat zijn we verplicht aan onszelf en onze kinderen en kindskinderen.

 

Sandew Hira, 16-3-2017

De uitslag

Het is voorbij. De uitslag is binnen voor 366 van de 388 gemeenten. Er zijn 12.980.788 kiesgerechtigden. Bij een opkomst van 77,7% betekent dat 10.086.072 uitgebrachte stemmen. Voor 150 zetels betekent dat een kiesdeler van 67.240. Die kiesdeler zal alleen maar omhoog gaan als alle stemmen zijn geteld.

Hier zijn de uitslagen (bron: www.nu.nl)

Partij	%	Stemmen	2017	2012
VVD	21,30%	2.148.333	33	41
PVV	13,10%	1.321.275	20	15
CDA	12,40%	1.250.673	19	13
D66	12,10%	1.220.415	19	12
SP	9,10%	917.833	14	15
Groen Links	9,00%	907.747	14	4
PvdA	5,70%	574.906	9	38
Christen Unie	3,40%	342.926	5	5
Partij van de Dieren	3,20%	322.754	5	2
50Plus	3,10%	312.668	4	2
SGP	2,10%	211.808	3	3
DENK	2,10%	211.808	3	0
Forum voor Democratie	1,80%	181.549	2	0
Artikel 1	0,30%	30.258	0	0

DENK heeft 3 zetels. Op basis van de kiesdeler had ze 201.721 stemmen nodig. Ze had 211.808, dus 10.086 meer dan nodig is.

Artikel 1 heeft 30.258 stemmen, dat is 45% van de kiesdeler, dus niet eens de helft van de kiesdeler. Als deze stemmen bij DENK worden opgeteld, dan zou je uitkomen op 242.066 (3,6 zetels), dus afgerond 4 zetels. Als Sylvana Simons bij DENK was gebleven was ze op basis van deze uitslag in de Tweede Kamer gekomen.

Analyse

De opkomst van extreem-rechts

We laten de opkomst van Pim Fortuyn buiten beschouwing en focussen ons op de PVV. De PVV is in 2004 ontstaat toen Geert Wilders uit de VVD stapte naar aanleiding van de discussie over de Turkse toetreding tot de EU en een éénmansfractie vormde. In 2006 nam hij deel aan de verkiezingen onder de naam Partij voor de Vrijheid PVV. Hij haalde 9 zetels in 2006, 24 in 2010, 15 in 2012 en 20 in 2017.

Ze schommelen dus rond de miljoen kiesgerechtigde aanhangers. In tien jaar tijd is hun extreem-rechtse propaganda goed geworteld in de Nederlandse samenleving.

En die invloed doet zich gelden bij de andere partijen. De VVD heeft kans gezien om met de Turkije-crisis die ze gecreëerd heeft de verkiezingen te winnen. En moslims hebben daarvoor de prijs betaald met een toegenomen islamofobie die door alle partijen gesteund werd in deze crisis. Artikel 1 heeft zich stil gehouden tijdens deze crisis.

Mensen denken misschien dat omdat de PVV niet de grootste partij is, het allemaal wel meevalt. Deze cijfers tonen aan dat een klimaat is geschapen door de opkomst van de PVV waar racisme en islamofobie geïnstitutionaliseerd is in de politiek en niet alleen bij de PVV.

Het effect van Sylvana Simons

DENK heeft het heel erg goed gedaan. Aanvankelijk kwam ze niet eens voor in de peiling. Daarna bleef ze in de meeste peilingen op 2 zetels. Haar radikale anti-racistische opstelling in de Tweede Kamer en de durf om de confrontatie aan te gaan met de politieke macht heeft Kuzu en Özturk niet alleen in de Turkse gemeenschap, maar in alle gemeenschappen van kleur respect en waardering opgeleverd. De toetreding van Sylvana Simons heeft de partij een enorme boost gegeven. Als Simons was gebleven, dan was de kans groot dat DENK zelfs meer dan 4 zetels zou hebben gehad, omdat de uitstraling van de eenheid van gemeenschappen van kleur een groot effect zou hebben gehad in alle gemeenschappen van kleur.

De uittreding van Simons heeft DENK minimaal één zetel gekost, maar Artikel 1 geen zetel opgeleverd. Dat is het trieste resultaat van een politieke van verdeeldheid van gekleurde mensen. Als Artikel 1 in de Tweede Kamer was gekomen, dan hadden we ten minste nog het gevoel dat de zwarte en moslimsgemeenschap alsnog samen zouden optreden tegen racisme en islamofobie.

Wie is verantwoordelijk voor deze enorme fout? De direct verantwoordelijkheid ligt uiteraard bij Sylvana Simons. Maar ooit zal duidelijk worden wie achter de coulissen bezig zijn geweest om de eenheid van de gemeenschappen van kleur te verbreken.

Strategische vraagstukken

De verkiezingsuitslag heeft ook een aantal zeepbellen opgeblazen. Activisten in de gemeenschappen van kleur zouden zich hierover diep moeten bezinnen.

De eerste zeepbel betreft de theoretische basis van Artikel 1. De strategie van DENK is gebaseerd op de empowerment van de gemeenschappen van kleur met als doel ze te verenigen tot één gebundelde kracht tegen racisme. Er moet een focus zijn en dat is institutioneel racisme en islamofobie. Artikel 1 is gebaseerd op de theorie van intersectionaliteit, die geen focus legt op institutioneel racisme maar alles met elkaar wil verbinden, met name de verbinding met witte mensen. Die theorie heeft tot deze nederlaag geleid, omdat het gebrek aan focus demobiliserend heeft gewerkt in de gemeenschappen van kleur. Artikel 1 moest het vooral hebben van de Afro-gemeenschap. De witte vrouwen en witte LGTB-gemeenschap heeft haar flink in te steek gelaten. Anja Meulenbelt, die werd opgevoerd als een powervrouw die de witte gemeenschap achter Artikel 1 zou krijgen, bleek weinig te kunnen uitrichten. Gloria Wekker, die ook opgevoerd werd als aan stemmenkanon die de LGTB-gemeenschap zou trekken, heeft weinig impact gehad.

De tweede zeepbel betreft de rol van de Afro gemeenschap als avant garde in de strijd tegen institutioneel racisme. In de strijd tegen Zwarte Piet heeft de Afro-gemeenschap een belangrijke rol gespeeld als voorhoede in de strijd tegen racisme met de inspiratie van het radikalisme van Malcolm X. In die strijd zijn verbindingen gelegd met de moslimgemeenschap en heeft DENK in de Tweede Kamer de stem van de Afro-gemeenschap vertolkt door haar eisen rond slavernijverleden en Zwarte Piet in het centrum van de macht te brengen. Sylvana Simons werd het politieke symbool van deze beweging. Haar toetreding tot DENK was een uitdrukking van die voorhoederol van de Afro-gemeenschap in de strijd tegen institutioneel racisme.

Die voorhoederol zou nog stand kunnen houden als Artikel 1 in de Tweede Kamer was gekomen. Maar de mislukking van deze strategie zou activisten uit de Afro-gemeenschap moeten laten bezinnen op de vraag wat hun rol en betekenis zal zijn in de strijd tegen institutioneel racisme in de toekomst. Zullen ze opnieuw de verbinding zoeken met andere gemeenschappen van kleur of zullen ze blijven steken in het zoeken van verbindingen met witte vrouwen en de witte LGTB-gemeenschap? De toekomst zal het leren.

 

Inleiding

Sandew Hira
23-2-2017

De verkiezingen van 2017 zijn van groot belang voor de toekomst van Nederland. De PVV staat op grote winst, van 15 zetels nu naar een verdubbeling in maart volgens de peilingen. De andere grote winnaar is Groen Links, die van 4 naar 18 zetels gaat. DENK verschijnt in de peilingen met 2-3 zetels. De grote verliezers zijn VVD (van 41 naar 25) en de PvdA (van 38 naar 11). Er zijn nog vier weken te gaan en er kan nog veel veranderen. Maar als dit de trend blijft – namelijk een forse winst voor de PVV – dan moeten we nu al nadenken over wat het betekent voor de gemeenschappen van kleur en welk antwoord wij willen formuleren op de groei van extreem-rechts.

De betekenis van een overwinning van de PVV

Een mogelijke overwinning van de PVV zal grote gevolgen hebben voor de gemeenschappen van kleur in Nederland. Het zal internationaal gezien worden als de voortzetting van een trend die gezet is door Donald Trump en in Europa navolging vindt bij Wilders in Nederland en Marine Le Pen in Frankrijk.

Het Franse verkiezingssysteem bestaat uit een eerste ronde op 23 april waarin verschillende presidentskandidaten meedoen en een tweede ronde op 7 mei waarin de twee winnaars uit de eerste ronde meedoen. In een peiling van 17 februari 2017 stond Le Pen op de eerste plaats met 26% van de stemmen voor de eerste ronde.

Winst van de PVV zal een enorme boost zijn voor Le Pen zoals de winst van Trump een boost was voor de PVV. En daarmee zal de internationale coalitie van extreem-rechts zich nog meer gesterkt voelen.

Winst van de PVV heeft directe gevolgen op straat voor mensen van kleur, en in eerste instantie voor moslims. De ratten zullen uit hun holen komen. Moslimmeisjes zullen meer dan voorheen aangevallen worden op straat als ze een hoofddoek dragen. Moskeeën zullen nog meer dan voorheen beklad worden met racistische uitingen of in brand worden gestoken. In sollicitatiecommissies zullen PVV aanhangers zich meer dan voorheen gesterkt voelen om mensen van kleur af te wijzen op grond van hun uiterlijk.

Hoewel de PVV haar focus legt bij islamofobie is ze ook racistisch naar de zwarte gemeenschap toe. In de strijd tegen Zwarte Piet is een uitgesproken voorstander van Zwarte Piet en ziet niets in excuses voor het slavernijverleden of herstelbetalingen, zoals trouwens ook gevestigde partijen als de VVD en PvdA.

Bij PVV gaat het dus niet alleen om islamofobie, maar ook om anti-zwart racisme. De winst van de PVV is een aanval op alle gemeenschappen van kleur.

Ons antwoord

Wat zou het antwoord vanuit de gemeenschappen van kleur moeten zijn op deze ontwikkeling? We moeten de verkiezingen gebruiken om de discussie te voeren over de lange termijnstrategie in de strijd tegen racisme en islamofobie en daarnaar te handelen.

Mijns inziens gaat het om vijf trajecten.

1. Het empoweren, het versterken, van de gemeenschappen van kleur.
2. Het verbinden van de gemeenschappen van kleur.
3. Het ontwikkelen van solidariteit met delen van de witte gemeenschap.
4. Het ontwikkelen van internationale netwerken tegen extreem rechts.
5. Het ontwikkelen van een focus op racisme en islamofobie.

1. Het versterken van de gemeenschappen van kleur

Het versterken van een gemeenschap van kleur heeft twee dimensies: een geestelijke en een organisatorische. De geestelijke dimensie heeft betrekking op het vergroten van de trots op de eigen identiteit, het zelfvertrouwen, zelfbewustzijn en assertiviteitsvermogen. Dat gebeurt met kunst, cultuur, en educatie. De organisatorische dimensie heeft betrekking op netwerken en organisatiestructuren die opgezet om op te komen voor de eigen identiteit en belangen. Politieke partijen zijn één van die structuren. Ezels, koeien, varkens en kakkerlakken hebben hun eigen partij, de Dierenpartij. Maar tot nu toe moesten gemeenschappen van kleur een eigen politieke partij op landelijk niveau ontberen. Dat is veranderd met de opkomst van DENK en in mindere mate van Artikel 1. DENK profileert zich nadrukkelijk als de stem van gekleurd Nederland, misschien te vergelijken met de slogan Black Lives Matter. Hoewel Artikel 1 voortkomt uit een behoefte in de Afro-gemeenschap aan een eigen politiek geluid, is de profilering meer in de zin van “All Lives Matter”, iedereen is gelijk.

Onze strategie moet zijn het versterken en steunen van eigen politieke partijen die zich nadrukkelijk en zonder enige terughoudendheid presenteren als een stem van de gemeenschappen van kleur.

2. Het verbinden van de gemeenschappen van kleur

De verbinding tussen gemeenschappen van kleur gebeurt op twee niveau’s:

• Het verbinden van program van eisen van organisaties uit de verschillende gemeenschappen.
• Het verbinden van netwerken en organisaties met elkaar.

Het verbinden van program van eisen is duidelijk bij politieke partijen. DENK komt voort uit de moslimgemeenschap. Zij heeft in haar partijprogramma actiepunten opgenomen die van belang zijn voor de zwarte gemeenschap. DENK heeft een heel paragraaf gewijd aan anti-racisme en de verbinding met islamofobie gelegd als een strategische zet tegen de PVV. Artikel 1 heeft geen aparte paragraaf of islamofobie en de eisen van de moslimgemeenschap. Dat is jammer. Maar programmatische verbindingen kunnen ook gelegd worden door andere organisaties dan politieke partijen.

De toetreding van Sylvana Simons tot DENK op 18 mei 2016 was een krachtig signaal in de eenheid van moslim activisten en activisten uit de zwarte gemeenschap. Het was het meest radicale antwoord op de PVV. Daarom werd Simons ook zo hard aangevallen. Ze had iets tot stand gebracht dat gevreesd werd door rechtse krachten en zeker niet alleen de PVV: de eenheid van de gekleurde gemeenschappen.

Haar uittreding uit DENK op 24 december 2016 was dan ook een gevoelige klap voor de eenheid in de beweging tegen racisme en islamofobie. Hopelijk zal dit niet leiden tot een verwijdering van zwarte en moslimactivisten en zullen op enig moment weer organisatorische verbindingen worden gelegd.

3. Het ontwikkelen van solidariteit met delen van de witte gemeenschap

De gemeenschappen van kleur vormen een minderheid in de Nederlandse samenleving. Ook al heb je goed georganiseerde gemeenschappen van kleur, die kunnen niet succesvol zijn zonder delen van de witte gemeenschap mee te krijgen in een beweging tegen racisme en islamofobie. Die solidariteit zal gemakkelijker te organiseren zijn, naarmate de gemeenschappen van kleur sterk en assertief zijn. Een zwakke gemeenschap zal witte mensen aantrekken die de beweging tegen racisme en islamofobie gaan domineren en de agenda gaan bepalen. Zij gaan de focus verschuiven van racisme en islamofobie naar anti-semitisch, feminisme en LGTB met het gevolg dat de beweging tegen racisme en islamfobie verwatert en verzwakt achterblijft.

4. Het ontwikkelen van internationale netwerken tegen extreem rechts

In Nederland zijn de gemeenschappen van kleur een minderheid. Op aarde zijn witte mensen de minderheid. De kracht van de gemeenschappen van kleur in Nederland zal sterker worden naarmate we meer internationale netwerken ontwikkelen die de strijd tegen racisme en islamofobie in Nederland ondersteunen en versterken en die strijd zien als deel van een internationale strijd.

5. Het ontwikkelen van een focus op racisme en islamofobie

Alles hangt met elkaar samen, maar niet alles is even belangrijk. In iedere strijd moeten er prioriteiten gesteld worden. In de gemeenschappen van kleur zijn er twee strategische stromingen m.b.t. prioriteitstelling.

Een stroming – waartoe ik behoor en die ik dekoloniaal noem – stelt dat de focus moet liggen op racisme en islamofobie.

Een andere stroming – die ik noem de stroming van intersectionalisten – wil alles op één hoop gooien onder de noemer inclusiviteit: racisme, islamofobie, vrouwenonderdrukking en LGTB.

Inclusiviteit kan twee betekenissen hebben. De eerste betekenis is dat groepen die uitgesloten zijn van een volwaardige participatie in de samenleving meegenomen worden in de ontwikkeling van de samenleving. In die betekenis is inclusiviteit hetzelfde als anti-racisme en dus is het een goede zaak.

Inclusiviteit kan ook de betekenis hebben van alles bij elkaar gooien en alles met elkaar in verband brengen. In die betekenis is het hetzelfde als intersectionalisme. Het gevolg is tweeledig.

Ten eerste, er vindt een focusverschuiving plaats. Racisme en islamofobie staan niet meer centraal.

Ten tweede, er vind deradikalisatie plaats in de strijd tegen racisme en islamofobie en voor dekolonisatie.

Ik vind dat er prioriteiten gesteld moeten worden, zeker in het licht van de uitdagingen die voor ons liggen. De grootste uitdaging is de strijd tegen de opkomst van extreem rechts (PVV). Het gevaar is racisme en islamofobie. Dat moet de focus zijn van de gemeenschappen van kleur. De opkomst van de PVV is geen aanval op de LGTB-gemeenschap of op vrouwen. De winst van de PVV zal geen gevolgen hebben voor de LGTB-gemeenschap, integendeel.

In het verkiezingsprogramma van 2012 schreef de PVV: “We verdedigen onze homoseksuelen tegen de oprukkende islam.” De multiculturele samenleving is een aanval op vrouwen en homo-rechten, aldus de PVV in haar verkiezingsprogramma: “De massa-immigratie is intens schadelijk voor Nederland. Buiten de problemen met de islam die we nu geïmporteerd hebben, zien we een oververtegenwoordiging van niet-westerse allochtonen op het gebied van uitkeringsafhankelijkheid, antisemitisme, homohaat, vrouwendiscriminatie, criminaliteit, overlast, schooluitval en eerwraak.” Haar verkiezingenprogramma van 2017 bestaat uit één pagina en heeft het bovenstaande niet ingetrokken.

In Frankrijk presenteert Marine Le Pen zich als een feminist. In een speech in 2016 is zij de feminist die zich beroept op bekende Franse feministen als Simone de Beauvoir en Élisabeth Badinter en beargumenteert islamofobie en vreemdelingenhaat vanuit het feminisme.

Er is nog een reden om de focus op racisme en islamofobie te behouden en niet over te gaan op de benadering op alles op één hoop te gooien. Het houdt de beweging radikaal en sterk. De intresectionele benadering deradikaliseert en verzwakt de beweging. Dat hebben we gezien in de strijd voor de dekolonisatie van de Universiteit van Amsterdam. Die strijd begon als een radikale strijd om het curriculum te dekoloniseren en is vooralsnog geëindigd in een strijd voor diversiteit. Ik heb dat verhaal uitgewerkt in een kritiek op het rapport dat de Commissie Diversiteit o.l.v. Gloria Wekker heeft uitgebracht.

In het geval van Artikel 1, de partij van Sylvana Simons, komt de de-radikalisering ook tot uitdrukking in hun partijprogramma. Radikale eisen van zwarte activisten zie je terug bij DENK en ontbreken in het partijprogramma van Artikel 1.

DENK heeft de eis van herstelbetalingen opgenomen in haar partijprogramma. Artikel 1 beperkt zich tot de eis dat overheid officiële excuses maak voor het slavernijverleden.

DENK pleit onomwonden vóór het afschaffen van de racistische elementen in de karikatuur van ‘Zwarte’ Piet, overal, zowel in de publieke ruimte als in de private sfeer. Artikel 1 beperkt zich tot afschaffing van Zwarte Piet in de publieke ruimte en de openbare media.

DENK pleit vóór het dekoloniseren van onze straatnamen, bruggen, tunnels en musea, door kolonisatoren niet meer te vereren. Dat is een directe confrontatie met de macht. Artikel 1 zwijgt hierover.

DENK heeft een heel paragraaf gewijd aan anti-racisme en de verbinding met islamofobie. Artikel 1 zwijgt over islamofobie en legt de verbinding met feminisme en LGTB, waar de PVV geen problemen mee heeft.

Hoe verder?

Betekent het bovenstaande dat ik ervoor pleit om vrouwenstrijd en LGTB-strijd van de agenda te halen? Nee natuurlijk niet. Sterker nog, ik pleit ervoor om een dekoloniale analyse te maken van vrouwenstrijd en LGTB-strijd. En dat houdt in:

• Een kritiek op de Eurocentrische benaderingen van vrouwenonderdrukking en LGTB-onderdrukking. Er zijn buiten de Eurocentrische benadering tal van andere analyses hierover die belangrijk zijn om kennis van te nemen.
• De bevordering van een discussie over andere niet-Eurocentrische strategieën in vrouwenstrijd en LGTB-strijd.
• De erkenning dat extreem-rechts feminisme en LGTB gebruikt als instrument om racisme en islamofobie te stimuleren. Die erkenning is volstrekt afwezig in de witte vrouwenbeweging en de witte LGTB-beweging.

De focus leggen op racisme en islamofobie betekent niet dat er geen ruimte is om andere zaken te bespreken. Het programma van DENK is daarvan een goed voorbeeld. Vrouwenrechten en LGTB komen daar ook aan bod, maar de focus ligt op racisme en islamofobie.

De dekoloniale benadering zal ertoe leiden dat sommige intersectionalisten mij voor sexist en homofoob zullen uitmaken. Dat moet dan maar. Uiteindelijk gaat het om de vraag wat de strategie is voor de gemeenschappen van kleur en niet om hoe mensen mij willen framen.

De verkiezingen moeten ons tot nadenken stemmen. Ik hoop dat de activisten van uit de moslim en zwarte gemeenschap de discussie zullen aangaan over de strategische vraagstukken die deze verkiezingen met zich meebrengen en hun inbreng zullen leveren. Het is deel van het proces om de gemeenschappen van kleur met elkaar te verbinden in een situatie waarin er strategische meningsverschillen zijn. Discussie en debat is de enige manier om hieruit te komen en verder te gaan.

 

Sandew Hira
27-12-2017

De betekenis van DENK

Het vertrek van Sylvana Simons heeft een ontluikende alliantie tussen activisten uit de Afro- en Moslimgemeenschap onder druk gezet. DENK heeft zich ontplooid als een radicale stem van de gekleurde gemeenschappen in de Tweede Kamer en daarbuiten. Zij hebben een enorme impuls gegeven aan de beweging tegen racisme en islamofobie.

Dat zie je terug in het partijprogramma van DENK.

• De vervanging van de term integratie door wederzijdse acceptatie waardoor de narrative van de afgelopen decennia op zijn kop wordt gesteld.
• Het benoemen en bestrijden van institutioneel racisme.
• Een samenleving waar iedereen zichzelf kant zijn en dus tegen het idee van integratie en opgaan in de witte samenleving.
• Invoering van een Racisme-register voor aantoonbaar discriminerende uitingen, zodat werken bij de overheid voor mensen die discrimineren in vergrote mate onmogelijk wordt.
• Een radicale arbeidsmarktbeleid:
  • Vóór diversiteitsquota voor vrouwen, mensen met een migrantenachtergrond en mensen met een beperking als bewindspersonen en overheidspersoneel, zodat de overheid een afspiegeling vormt van de bevolking.
  • Vóór een diversiteitsquotum van 10% voor meer mensen met migrantenachtergrond in de top van grote ondernemingen in Nederland.
  • Vóór het laten uitvoeren van loksollicitaties, zodat gecontroleerd kan worden op discriminatie bij werving

• Vóór een contacttaakstraf, waarbij mensen die discrimineren verplicht in contact moeten treden met de groep mensen die zij hebben gediscrimineerd. Vóór het opleggen van een Educatieve Maatregel Discrminatie na veroordelingen voor discriminatie, zodat racisten hun leven kunnen beteren.
• Vóór het invoeren van een Racismepolitie door 1000 agenten op te leiden als discriminatie experts. Vóór het investeren in meer expertise over discriminatie in de strafrechtketen.
• Meer bewustzijn over de zwarte bladzijden uit ons verleden en formele excuses voor ons slavernijverleden:
  • Vóór het stimuleren van een ‘kleurrijk’ een eerlijker perspectief in de geschiedschrijving, door het opzetten van een faculteit voor Afro-Caribische en Indische geschiedschrijving.
  • Vóór het afschaffen van de racistische elementen in de karikatuur van ‘Zwarte’ Piet.
  • Vóór formele excuses voor ons slavernijverleden en onderdrukking gepaard met massamoorden tijdens onze koloniale bezetting van Indonesië en de politionele acties.
  • Vóór herstelbetalingen in de vorm van het door onze regering onderhouden van slavernij-erfgoed.
  • Vóór het dekoloniseren van onze straatnamen, bruggen, tunnels en musea, door kolonisatoren niet meer te vereren (schurkenverering).

Dit zijn maar enkele van de vele progressieve programmapunten. Vergelijk deze programmapunten met programma’s van witte partijen en vraag je dan af als iemand van kleur welke partij ook maar enigszins in de buurt komt van deze eisen, inclusief de kleine socialistische partijen die niet in het parlement zitten, maar wel een rol spelen in activistische kringen.

Maar het is niet alleen het programma, maar ook de acties van DENK in en buiten de Tweede Kamer die een geweldige empowerment betekenen voor de gemeenschappen van kleur. Wat niemand durft, durft DENK: openlijk en consequent racisme en islamofobie aanpakken. Ze laten zich niet intimideren. Ze leggen de hypocrisie bloot van kamerleden van kleur die tijdens de verkiezingen om stemmen komen bedelen in hun gemeenschap, maar als ze moeten stemmen in de Tweede Kamer volstrekt tegen die gemeenschap in gaan. Die naming en shaming wordt door witte mensen als vreselijk ervaren, omdat ze hypocrisie als normaal zien.

Voor witte mensen en dieren is het normaal om voor groepsbelangen op te komen. Ezels, koeien, varkens en kakkerlakken hebben hun eigen partij in de Tweede Kamer, de Dierenpartij. Niemand vindt dat een probleem. Ouderen hebben eigen partij. Christenen hebben hun eigen partij. Socialisten hebben hun eigen partij. Kapitalisten hebben hun eigen partij.  Niemand vindt het een probleem. Niemand praat over de noodzaak van verbinden. Omdat ze allemaal wit zijn. Als mensen van kleur een eigen partij hebben, is “verbinden” plotseling een grote issue. Niemand eist dat witte partijen zich verbinden met de belangen van mensen van kleur. Als DENK zich op een assertieve manier opstelt als de stem van gekleurd Nederland, is verbinden plotseling een groot probleem.

De kritiek op DENK

Het is typerend dat de kritiek op DENK zich niet richt op hun programma-punten. De discussie gaat niet over de vraag “wat is je kritiek op de eis voor herstelbetalingen” of “wat is je kritiek op de invoering van quota-regelingen”. Dat zou de normale gang van zaken moeten zijn als je politieke partijen wil bekritiseren toch? Ja, als het om witte partijen gaat. Bij partijen van kleur is het programma niet van belang. Dan is het feit dat mensen van kleur zich organiseren in een politieke partij het probleem. En dan wordt de vraag: hoe breek ik zo’n partij? Niet door op de inhoud van hun programma in te gaan, maar door haar te criminaliseren.

De leiders zijn de lange arm van Erdogan. Ze zijn homofoob. Ze zijn goedpraters van de Armeense genocide. Ze zijn vrouwenhaters. Ze zijn conservatieve moslims. Niks partijprogramma. Niks anti-racisme en anti-islamofobie. De discussie verschuift van inhoud naar persoonlijke aanvallen. Het gaat niet meer om de beweging achter DENK. Het idee alleen al dat mensen van kleur zich politiek organiseren is voor deze critici walgelijk.

Laten we de kwestie Erdogan nemen.  Ik ben geen Turk en heb geen binding met wat zich afspeelt in Turkije. Maar ik weet wel dat ik als democraat een militaire coup die honderden levens gekost heeft en gesteund werd door Westerse imperialisten zou veroordelen. Respect voor democratie betekent ook respect voor het besluit van de meerderheid van het Turkse volk die Erdogan gekozen heeft. Ben ik een Erdogan aanhanger als ik dit zeg? Wat een onzin, zeg.

Neem de Armeense genocide. Dit staat in het partijprogramma: “DENK betreurt alle slachtoffers die ten tijde van de Eerste Wereldoorlog zijn omgekomen op zowel het Europese continent als daarbuiten. DENK erkent het leed van de nabestaanden van de slachtoffers aan zowel de Turkse zijde als de Armeense zijde van de gebeurtenissen in 1915 in het huidige Turkije. Omdat er geen internationale consensus bestaat over de schaal en de toedracht van deze vreselijke gebeurtenissen moeten politieke overwegingen en begrijpelijke emoties plaatsmaken voor redelijkheid en verbroedering. DENK is daarom: Vóór een onafhankelijk internationaal onderzoek, gebaseerd op waarheidsvinding, naar de toedracht en schaal van de Armeense kwestie.”

Wat is hier mis mee? Als je niets weet over deze kwestie, dan is dit toch enkele vrij normaal standpunten?

Hoe zit het met vrouwen? Dit is wat DENK schrijft. Ze wil quota-regelingen voor vrouwen op de arbeidsmarkt. Ze is voor het wegnemen van de loonongelijkheid tussen mannen en vrouwen bij gelijkwaardige banen (vrouwen verdienen 8% minder in het bedrijfsleven en 4% minder bij de overheid meldt het partijprogramma) en vóór het vergroten van de aandacht voor genderstereotypen middels het onderwijs. Ze wil een Landelijk Meldpunt Intimidatie via een app met de kanttekening dat in Nederland 73% van de vrouwen te maken met seksuele intimidatie tegenover 55% in de EU.

Over homofobie: “DENK roept daarom een halt toe aan de groeiende tendensen van alledaagse vormen van xenofobie, homofobie, islamofobie, moslimhaat, afrofobie, antisemitisme en racisme in onze samenleving.”

Het staat er expliciet! Maar dat is niet voldoende voor de critici. Want het gaat net om inhoud. Het gaat om criminalisering van een partij die op assertieve wijze en zonder enige terughoudendheid de stem is van gekleurd Nederland.

De betekenis van Sylvana Simons

Sylvana is één van de vele Surinaamse talenten die proberen om een boterham te verdienen in de media of show business. Ze trok de aandacht van veel activisten toen ze zich ging bemoeien met de sociale strijd in Nederland. Bij het VARA-programma De Wereld Draait Door was ze de tafeldame van Matthijs van Nieuwkerk. Martin Simek, een witte tv persoonlijkheid, vertelde hoe hij vluchtelingen, “zwartjes”, opving in Italië, waar hij woont. Waar Prem Radhakishun zich zou uitsloven om Simek te complimenteren over zoveel menselijkheid, zag Simons onmiddellijk de racistische ondertoon en stelde die aan de kaak. Ze heeft het geweten. Heel wit Nederland viel over haar heen. Hoe kan ze racisme aankaarten? Nederlanders zijn toch onschuldige, liberale en tolerante mensen? Bedreigingen, scheldpartijen, you name it.

Ze sprak zich uit tegen Zwarte Piet en deed zelfs mee met een demonstratie in Meppel. Naar aanleiding van de bagger die ze over haar heen had gekregen, had ze kunnen besluiten om een stap terug te doen en zo haar economische zekerheid proberen te garanderen. In plaats daarvan deed ze een stap vooruit met het risico dat ze als freelancer haar opdrachten kwijt zou raken en haar imago in wit Nederland verder zou beschadigen. Ze heeft het opnieuw geweten.

Ze deed mee aan een Theatertour LULverhalen; de titel is een indicatie van het beschavingsniveau van Nederland. De initiatiefnemer van de show is de Surinaamse komediant Howard Komproe. Op één van de shows begon Simons over Zwarte Piet. Het publiek liep woedend de zaal uit en eiste haar geld terug. De organisator heeft Simons vervolgens uit de show gehaald. Het theater heeft de bezoekers een excuusmail gestuurd. Check de producent: “De LULverhalen zijn altijd spraakmakend, maar dit ging de verkeerde kant op.” De rol van Simons werd overgenomen door pornoster Bobbi Eden. Pornoster Bobbi is op een andere, kennelijk betere, manier spraakmakender dan Simons. Dit is de bizarre wereld waarin we in Nederland leven.

Toen besloot ze om zich aan te sluiten bij  DENK. In De Wereld Draait Door  was ze ijzersterk, samen met haar partijgenoten Tunahan Kuzu en Farid Azarkhan. Ze liet zich niet uit het veld slaan door de witte presentatoren en had op alles een prima antwoord. Haar toetreding tot DENK was ook een symbool van de verbinding van de zwarte strijd en de strijd tegen islamofobie.

DENK is daarna niet veranderd. Het partijprogramma is niet gewijzigd. De stijl is niet veranderd. Het uittreden van Sylvana uit DENK heeft niet te maken met een verandering bij DENK, maar een verandering bij Sylvana. In een interview met het NOS-journaal zegt ze: “De idealen van DENK daar kan ik nog steeds achter staan. De manier waarop DENK dat ideaal probeert te realiseren, daarvan krijg ik toch steeds meer signalen dat mensen dat als polariserend ervaren. En als je polarisatie wilt tegengaan, dan moet je daar natuurlijk niet aan meewerken.”

Je vraagt je af: van wie zijn die signalen afkomstig en wat wordt bedoeld met “polariserend”? Die term wordt vaak gebruikt door witte mensen als mensen van kleur assertief worden.

Hoe het ook zij, we zijn nu geconfronteerd met een situatie waarbij de eenheid tussen de zwarte en moslimgemeenschap die gesymboliseerd was in de rol van Sylvana bij DENK, is verbroken. Voor veel zwarte mensen blijft Sylvana het symbool van zwart verzet tegen racisme en is het logisch dat velen haar zullen steunen.

Een grote zorg is hoe te vermijden dat er een dynamiek ontstaan waardoor de zwarte gemeenschap tegenover de moslimgemeenschap komt te staan. De dynamiek zal tot uiting komen in verhalen vanuit de zwarte gemeenschap over hoe racistisch moslims zijn. De Islam wordt dan gepresenteerd als een etniciteit in plaats van een geloof. Als je zegt dat moslims racisten zijn dan zeg je dat veel Afrikanen racisten zijn, omdat 53% van Afrika uit moslims bestaat.[1] Dan zullen er koloniale verhalen komen over Arabieren die Afrikanen als slaven hebben verkocht. Ook hier wordt etniciteit met geloof verward. De meeste totslaafgemaakten komen uit West-Afrika, waar geen Arabieren wonen. Die zitten in Noord Afrika. Zwarte collaborateurs die witte slavenmakers hielpen met het tot slaaf maken van zwarte mensen hadden niet één geloof: de islam. Er zat van alles en nog wat erbij inclusief Christendom en Afrikaanse godsdiensten.

Je zou denken: wat heeft dit alles te maken met DENK en haar partijprogramma? Niks. Het is gewoon een manier om verdeel-en-heers toe te passen om de gekleurde gemeenschap in Nederland te verzwakken. Wat kan ertegen gedaan worden?

Ten eerste, vanuit de moslimgemeenschap begrip opbrengen voor de zwarte mensen die met Sylvana meegaan. Velen doen dat niet omdat ze tegen DENK of moslims zijn, maar omdat ze zich vertegenwoordigd willen zien in de politiek en Sylvana een symbool daarvan is. Het is ook heel terecht dat een etnische groep politici uit haar eigen groep steunt zoals het ook heel terecht is dat vrouwen zich in politieke partijen vertegenwoordigd willen zien en geen genoegen nemen met het idee dat mannen hun belangen zullen behartigen. Het antwoord van Farid Azarkhan was een stap in de goede richting. Hij vertelt zijn versie van het verhaal op een waardige wijze en zonder wrok.

Ten tweede, vanuit de zwarte gemeenschap die Sylvana gaat steunen zorgen dat ze niet meegaan in islamofobie. De media zullen steeds proberen Sylvana tegen DENK op te zetten in plaats van Sylvana tegen de PvdA of Groen Links. Het is te hopen dat ze daar niet in meegaat. Voor nu is het nodig dat ze aangeeft waarom ze uit DENK is vertrokken, maar voor de komende maanden zal ze de strijd tegen racisme en islamofobie kunnen versterken als ze de kaart van verdeel-en-heers weigert te spelen.

Sylvana moet straks standpunten gaan innemen o.a. over quota-regelingen of herstelbetalingen. Stel dat ze de standpunten van DENK overneemt. Denkt ze niet dat witte mensen gaan schreeuwen dat ze polariserend is. Gaat ze dan terugkomen op deze standpunten? Als ze dat doet, hoe kan ze dan volhouden dat ze een radicale stem is van zwarte mensen? We moeten haar het voordeel van de twijfel geven en hopen dat ze nog steeds achter de standpunten van DENK staat, zoals ze in het NOS-interview zei.

Op die manier is Sylvana en DENK in de Tweede Kamer beter voor de zwarte en moslimgemeenschap. Misschien dat ze elkaar dan kunnen vinden in een gezamenlijke strijd.

[1] http://www.muslimpopulation.com/africa/.

Sandew Hira
24-12-2016

Voor wie hier belangstelling voor heeft heb ik wat cijfers bij elkaar gehaald over de kansen op zetels voor partijen van kleur.

Kolom (1): De grootste etnische groepen. De categorie “Overige niet-westers” bestaat uit tientallen nationaliteiten, van Somaliërs tot en met Irakezen.

Kolom (2): het aantal mensen per etnische groep volgens het CBS in 2016.

Kolom (3): Het aantal stemgerechtigden op basis van de inschatting dat 75% van de niet-westerse bevolking stemgerechtigd is (18 jaar of ouder).

Kolom (4): de daadwerkelijke opkomst op basis van 2012 (74%) (Opkomst max.)

Kolom (5): de opkomst van “niet-westerse allochtonen” op basis van een peiling van het bureau Motivaction in 2012.[1] (Opkomst min).

Kolom (6): het aantal “etnische” zetels op basis van een maximale opkomst en een kiesdeler van 63.000.

Kolom (7): het aantal “etnische” zetels op basis van een minimale opkomst en een kiesdeler van 63.000.

 

 

(1)	(2)	(3)	(4)	(5)	(6)	(7)
Etnische groep	Bevolking	Stem-gerechtigd	Opkomst max	Opkomst min	Zetels max	Zetels min
Marokko	385.761	289.321	214.097	130.194	3,4	2,1
Antillen/Aruba	150.981	113.236	83.794	50.956	1,3	0,8
Suriname	349.022	261.767	193.707	117.795	3,1	1,9
Turkije	397.471	298.103	220.596	134.146	3,5	2,1
Overige niet-westers	813.357	610.018	451.413	274.508	7,2	4,4
Totaal	2.096.592	1.572.444	1.163.609	707.600	18,5	11,2

 

Wat kunnen we uit de tabel afleiden?

1. Het aantal etnische zetels varieert van minimaal 11 tot maximaal 18.
2. Ik heb het idee dat de opkomst onder de kleine nationaliteiten kleiner is dan onder de grote, maar ik heb daar geen harde cijfers over.
3. Een groot aantal zetels zit bij de kleine nationaliteit (4-7). De vier grote nationaliteiten zijn samen goed voor 7-11 zetels, waarbij Turken en Marokkanen 4-7 en Surinamers en Antillianen/Arubanen 2-4).
4. Deze zetels worden niet alleen onder “etnische” partijen verdeeld. Ook kandidaten van kleur van reguliere partijen trekken deze stemmen.
5. Sommige mensen van kleur stemmen niet op een “etnische” kandidaat. Sommige witte mensen stemmen op een “etnische” kandidaat.
6. Zowel DENK als Sylvana Simons maken een goede kans om op basis van “etnische” stemmen in de kamer te komen. Maar mijn inschatting is dat de Marokkanen en Turken stemmen eerder op een etnische partij stemmen dan Surinamers en Antillianen. Die stemmen eerder op zwarte kandidaten van de reguliere partijen. Ik heb geen harde cijfers hierover. Ik kan me vergissen.
7. Sylvana Simons zal het vooral van de Afro-stemmen hebben. De Surinaame bevolking bestaat voor de helft uit niet Afro’s (Hindostanen, Javanen en andere kleine nationaliteiten). Ik schat in dat ze een goede kans maakt op minimaal 1 zetel en DENK op minimaal 3.

 

[1] http://nos.nl/artikel/415800-lage-opkomst-allochtonen.html