Sandew Hira
2-3-2018
Per gemeenteraad
De komende gemeenteraadsverkiezingen geven inzicht in hoe de politieke krachtsverhoudingen in Nederland zich ontwikkelen. Laten we kijken naar de opiniepeilingen rond januari – februari 2018 in vergelijking met de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2014.
Onderstaande tabel is samengesteld op basis van de volgende bronnen.
- Den Haag: I&O Research, https://denhaagfm.nl/2018/02/21/peiling-vvd-d66-en-groep-de-mos-kunnen-de-grootste-partij-worden/
- Utrecht: Maurice de Hond, https://www.ad.nl/utrecht/groenlinks-grootste-partij-in-utrecht-volgens-peiling-de-hond~a908c678/
- Rotterdam: Maurice de Hond, https://rotterdam.groenlinks.nl/nieuws/peiling-maurice-de-hond-leefbaar-college-verliest-groenlinks-wint-fors
- Ansterdam: Maurice de Hond, https://www.noties.nl/v/get.php?a=peil.nl&s=weekpoll&f=2018-01-28+gdr.pdf
|
Partij |
Den Haag | Utrecht | Rotterdam | Amsterdam | ||||
| 2014 | feb-18 | 2014 | jan-18 | 2014 | jan-18 | 2014 | jan-18 | |
| VVD | 4 | 7 | 5 | 7 | 3 | 6 | 6 | 6 |
| D66 | 8 | 6 | 13 | 9 | 6 | 5 | 14 | 9 |
| Groep Mos | 3 | 6 | ||||||
| Groen Links | 2 | 5 | 9 | 10 | 2 | 5 | 6 | 9 |
| PVV | 7 | 4 | 0 | 2 | 5 | |||
| PvdA | 6 | 4 | 5 | 4 | 8 | 5 | 10 | 5 |
| CDA | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 1 | 1 |
| Partij vd dieren | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 |
| Haagse Stadspartij | 5 | 2 | ||||||
| SP | 2 | 2 | 4 | 3 | 5 | 4 | 6 | 4 |
| 50+ | 2 | 1 | ||||||
| Islam Democraten | 2 | 1 | ||||||
| Christen Unie/SGP | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 | ||
| Partij vd eenheid | 1 | 0 | ||||||
| Leefbaar Rotterdam | 14 | 7 | ||||||
| Nida | 0 | 0 | 2 | 1 | ||||
| DENK | 0 | 2 | 2 | 3 | ||||
| Student en starter | 1 | 1 | ||||||
| Stadsbelang Utrecht | 2 | 1 | ||||||
| Forum v Dem. | 3 | |||||||
| BIJ1 | 2 | |||||||
| Rest Amsterdam | 1 | 0 | ||||||
| Totaal | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 |
Enkele algemene conclusies uit deze tabel voor de grote partijen zijn:
- De VVD blijkt een sterke stabiele partij te zijn in de grote steden en groeit in Den Haag, Utrecht en Rotterdam. In Amsterdam blijft ze gelijk.
- D66 verliest terrein in alle steden.
- Groen Links wint in alle steden.
- De PVV verliest in Den Haag maar wint in de overige steden. Forum voor Democratie komt op in Amsterdam.
- Het verlies van de PvdA bij de Tweede Kamer verkiezingen zet zich door in de gemeenteraadsverkiezingen.
Politieke blokken
Laten we partijen bij elkaar groeperen in linkse en rechtse blokken.
|
Blok |
Den Haag | Utrecht | Rotterdam | Amsterdam | ||||
| 2014 | feb-18 | 2014 | jan-18 | 2014 | jan-18 | 2014 | jan-18 | |
| Rechts: VVD/CDA/D66/CU-SGP/50+ | 16 | 19 | 23 | 21 | 13 | 15 | 21 | 17 |
| Extreem rechts: PVV/FvD/Leefb. Rdam | 7 | 4 | 0 | 2 | 14 | 12 | 0 | 3 |
| Links: GL/PvdA/SP/Islam-Dem/Nida/DENK/BIJ1/PvdD | 13 | 14 | 19 | 20 | 18 | 18 | 23 | 25 |
| Lokaal:Groep Mos/Haagse Stadspartij/PcdEenh/Student-starter/stadsbelang Utr/Rest Adam | 9 | 8 | 3 | 2 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| Totaal | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 |
Opmerkelijk is Amsterdam: daar vormen de linkse partijen met de partijen van mensen van kleur een meerderheid van 25 tegenover een blok van rechts en extreem-rechts van 20 zetels. Amsterdam kan dus een links college vormen met de DENK en BIJ1. Het huidige Amsterdams college bestaat uit VVD, D66 en SP. Zij gaan terug van 26 naar 19 zetels. Ze kunnen een centrum-rechts college vormen met Groen Links en hebben dan een meerderheid van 28 zetels.
Een links blok bestaande uit GL/PvdA/SP/DENK/BIJ1/PvdD is ook een mogelijkheid, maar daarvoor is politieke moed nodig.
In ieder geval is verheugend dat in Amsterdam twee partijen van mensen van kleur samen 5 zetels in de raad zullen krijgen als de prognose correct is. Hopelijk leidt dat tot meer samenwerking tussen deze groepen in de toekomst.
Rechts en extreem rechts hebben in de andere steden een kleine meerderheid: 23 zetels in Den Haag en Utrecht en 27 in Rotterdam.
Landelijke implicaties
Maurice De Hond heeft met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen een landelijke peiling opgesteld die inzicht geeft in de verschuiving van de krachtsverhoudingen.
Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden, dan zou de regeringscoalitie (VVD, D66, CDA en Christen Unie) haar meerderheid van 76 zetels verliezen en terugvallen naar 62 zetels. PvdA blijft verliezen. Groen Links lijkt haar piek te hebben bereikt. DENK blijft even groot.
| Partij | 2017 | jan-18 | Verschil |
| VVD | 33 | 27 | -6 |
| D66 | 19 | 16 | -3 |
| Groen Links | 14 | 13 | -1 |
| PVV | 20 | 15 | -5 |
| PvdA | 9 | 13 | 4 |
| CDA | 19 | 14 | -5 |
| Partij vd dieren | 5 | 7 | 2 |
| SP | 14 | 14 | 0 |
| 50+ | 4 | 5 | 1 |
| Christen Unie | 5 | 5 | 0 |
| SGP | 3 | 3 | 0 |
| DENK | 3 | 3 | 0 |
| Forum v Dem. | 2 | 15 | 13 |
| Totaal | 150 | 150 | 0 |
Als we de partijen indelen naar blokken dan zien we dat het linkse blok een beetje groeit, het rechtse blok daalt, maar extreem rechts groeit van 22 naar 30 zetels.
| Blok | 2017 | jan-18 | Verschil |
| Rechts: VVD/D66/CDA/50+/CU/SGP | 83 | 70 | -13 |
| Extreem rechts: PVV/FvD | 22 | 30 | 8 |
| Links: GL/PvdA/PvdD/SP/DENK | 45 | 50 | 5 |
| Totaal | 150 | 150 | 0 |
Algemene conclusies
Extreem rechts blijkt een belangrijke factor in de Nederlandse politiek. Bijna een derde van de kiezers stemt extreem-rechts (PVV, FvD). De toekomst van Nederland wordt er niet rooskleuriger op voor mensen van kleur.
De stabiliteit van DENK op landelijk niveau en de opkomst van meerdere partijen van mensen van kleur op lokaal niveau geeft aan dat er in onze gemeenschappen nog genoeg veerkracht om de strijd tegen extreem rechts te voeren. Het grootste probleem zal zijn om de eenheid onder deze partijen te bevorderen. Dat zal respect afdwingen bij linkse witte partijen en hen sneller achter een brede beweging tegen racisme te krijgen.
Anti-racisme stemwijzer
Zie voor de standpunten van verschillende partijen m.b.t. de strijd tegen racisme: de anti-racisme stemwijzer.