Dit artikel is een column dat geplaatst had moeten worden op Starnieuws op 8 augustus 2016, maar geweigerd is door hoofdredacteur Nita Ramcharan. Dat is de aanleiding geweest om mijn bijdrage aan Starnieuws stop te zetten. Klik hier voor een uitgebreide argumentatie voor de stopzetting.
Sandew Hira
28 oktober 2016.
Het zou me verbaasd hebben als het anders was gelopen. Dat de 8 December groep haar moraal en beschaving onder de loep zou hebben genomen en tot inkeer zou zijn gekomen. Maar zoals verwacht gaan ze nog harder te keer dan voorheen.
Pas nadat ik de Nederlandse media had aangesproken op hun journalistieke integriteit heeft Harmen Boerboom een bericht geplaatst op de website van de NOS, met de letterlijke titel die ik had gesuggereerd: “Advokaat Nabestaanden Decembermoorden was lid van de Volksmilitie.” De NOS heeft het niet in haar veelbekeken video-journaal opgenomen, zoals te verwachten was. Boerboom noemt het programma waarin de beelden van Essed werden getoond een propaganda-uitzending. De uitzendingen van de NOS zijn kennelijk geen propaganda-uitzendingen van de 8 December groep, maar objectieve journalistiek. Boerboom noemt mij “een fervente tegenstander van het strafproces”, maar laat weg de aanduiding “en een fervente voorstander van waarheidsvinding, dialoog en verzoening”. Dat is de eenzijdige journalistiek van de NOS.
Enfin, hij schrijft: “Essed zegt dat hij de moorden nooit heeft verdedigd. ‘Absoluut niet. ‘Maar ik heb, zoals bijna iedereen, lange tijd niet geweten wat zich precies op Fort Zeelandia heeft afgespeeld.’”
Hier liegt Essed weer. Eerst ontkende hij dat hij de persoon was op de beelden. Hij noemde die bewering een “aantijging”, een valse beschuldiging. Nu zegt hij dat hij niet wist wat zich in Fort Zeelandia had afgespeeld. Dat is gewoon laf van iemand, die nota bene zegt de waarheid te willen weten en zelf niet schroomt om te liegen.
Alle media hadden in 1982 bericht dat er moorden waren gepleegd. De regering had bij monde van Bouterse verklaard dat ze op de vlucht waren doodgeschoten. En Essed verklaart nog steeds dat hij in 1982 niet wist dat er moorden waren gepleegd. Hoe kon hij niet weten dat er moorden waren gepleegd? Het was wereldnieuws. Dacht hij dat ze voetbal hadden gespeeld in Fort Zeelandia? Is hij daarom lid geworden van de Volksmilitie?
In zijn verdediging van Hugo Essed zegt Theo Para: “Wie er prat op gaat in zijn leven niet van mening te zijn veranderd, heeft niets geleerd.” Hij kan het weten. Ooit was hij een fervente verdediger van de dictators Jozef Stalin van de Sovjet-Unie en Enver Hoxha van Albanië.
Ik zeg: “Wie steeds draait en liegt, heeft niets geleerd over moraliteit en beschaving.” En wie dat gedrag goedpraat, is geen haar beter.
Sunil Oemrawsingh is precies zo. Hij zegt op de NOS website: “Nu staat hij [Essed] met opgeheven hoofd, omdat hij zichzelf heeft gecorrigeerd.”
Maar Essed heeft zichzelf helemaal niet gecorrigeerd! Hij houdt nog steeds de leugen in stand dat hij niet wist dat er in Fort Zeelandia moorden waren gepleegd. Want als hij wel wist dat er moorden waren gepleegd, wat dan?
Waarom kan Essed niet gewoon zeggen: “Ik wist dat er moorden waren gepleegd. Ik vind nu dat ik een grote fout heb begaan en biedt mijn oprechte verontschuldigingen aan aan de nabestaanden van 8 december.” En om die oprechtheid te tonen, zou hij zelf moeten aanbieden om op te stappen als woordvoerder van de nabestaanden. Dat zou zijn integriteit en moed tonen.
Iedereen zou dat waarderen en het vervolgens beschouwen als een afgesloten hoofdstuk. Nu wringt hij zich in bochten met leugens en toont geen enkele vorm van zelfrespect door vast te houden aan het woordvoerderschap van de nabestaanden.
Het tekent de moraliteit en beschaving van de 8 December groep: het gaat niet om gerechtigheid. Het gaat niet om leed en verdriet. Het gaat om politiek. Het gaat om de weigering om een einde te maken aan een 35-jaar durend conflict dat niet 15, maar honderden doden heeft geëist en waarbij niemand gewonnen heeft. We hebben allemaal verloren.
Kanta Adhin heeft gereageerd met het verdrietige verhaal over John Baboeram, mijn broer. De emoties die ze daar vertolkt, zijn de emoties die ik heb meegemaakt en gevoeld. Dat is de voornaamste reden dat ik altijd nog een plek in mijn hart had voor de 8 Decembergroep. Als ze het bij die emoties had gehouden, zou ik niet gereageerd hebben op haar verhaal.
Maar die emoties misbruikt ze op een politieke manier. Ze verzwijgt uit schaamte de andere kant van haar verhaal.
Ze verzwijgt dat ze deel was van de Bevrijdingsraad en de Binnenlandse Oorlog had gesteund. Die oorlog waarin mensen onthoofd zijn, in stukjes zijn gekapt, vrouwen verkracht werden, mannen met lasbranders gedood zijn en onnoemlijke wreedheden zijn gepleegd met haar steun. Ze verzwijgt dat haar man, Radjen Thakoerdin, fysiek aanwezig was in het binnenland, om deel te nemen aan die oorlog, die door Nederland – die Kanta zo ophemelt als een land van recht en moraal – heimelijk met 33 miljoen werd gefinancierd. Thakoerdin heeft me ooit op een familiefeestje verteld dat het doel van zijn aanwezigheid was om op een bepaald moment Brunswijk te laten vermoorden en met een groep verzetsstrijders de leiding van de Binnenlandse Oorlog over te nemen en door te stoten naar Paramaribo. Dat was het plan van Hindostaanse zakenlieden die het niet zagen zitten dat zwarte Marrons de macht in handen zouden krijgen. En warempel, dat verhaal wordt nog eens bevestigd door Brunswijk die later verklaard heeft dat een huurling een aanslag op hem had gepleegd en hij wist dat Thakoerdin erachter zat. Die huurling is toen bij die aanslag door Brunswijk gedood.
Dit is het onsmakelijke en lugubere spel dat Kanta Adhin verzwijgt en waarin zij een belangrijke rol heeft gespeeld. Is dat geen reden om je te schamen?
Op de Dag van Nationale Rouw kwamen slachtoffers van politiek geweld bijeen om hun doden te herdenken. Kanta Adhin had uit respect kunnen zwijgen, maar ze riep die dag uit tot dag van respectloosheid. Wat een arrogantie en een volledig gebrek aan inlevingsvermogen voor slachtoffers die ook een familielid verloren hebben. Is dat de manier om om te gaan met het leed van anderen? Is dat geen reden om je te schamen?
Haar zoon, mijn neefje, is opgegroeid zonder vader. Er zijn talloze zonen en dochters opgegroeid die hun vader verloren hebben door politiek geweld. Ik heb ze ontmoet. Ik ken hun verdriet. Ik heb ze getroost toen ze huilden. Ik heb erover geschreven. Kanta Adhin had kunnen erkennen dat het leed van de andere slachtoffers ook gerespecteerd moet worden. In plaats daarvan monopoliseert ze het leed van slachtoffers van politiek geweld en laat haar leed, ons leed, belangrijker zijn dat het leed van de slachtoffers aan de andere kant van het politiek spectrum.
Maar het gaat bij haar niet om leed. Het gaat om politiek. Het misbruik van leed getuigt opnieuw van een enorm gebrek aan moraliteit en een hoog gehalte van hypocrisie.
Als je voorbij immoraliteit en hypocrisie wilt gaan, dan moet je integer zijn en beginnen met de erkenning dat er twee partijen waren in het conflict van de afgelopen 35 jaar en dat mensen uit de 8 Decembergroep verantwoordelijkheid dragen voor het onrecht dat is begaan tijdens de Binnenlandse Oorlog. Ze vragen dat Bouterse verantwoordelijkheid neemt voor 8 December. Dat moet hij ook doen en dat heeft hij ook gedaan. Nu is het tijd dat zij verantwoordelijkheid nemen voor hun aandeel in het veroorzaken van het leed in de Binnenlandse Oorlog.
En dan is het mogelijk om in gesprek te raken met elkaar, en een sfeer te scheppen waarin we niet tegen elkaar maar met elkaar gaan praten, en waarin we de pijn die iedereen aan alle kanten voelt een plek geven in onze families en onze gemeenschap. Zo ga je voorbij aan immoraliteit en hypocrisie.