Door Pravini Baboeram

De 25-jarige Timothy werd onlangs door 13 politieagenten uit een bus gesleurd, omdat hij een broodje at in de bus. Het voorval is gefilmd, werd op facebook geplaatst en ging viral. De maatschappelijke discussie die ontstaat leidt tot een uitnodiging aan Timothy om aan tafel te schuiven bij RTL Late Night en zijn kant van het verhaal te doen.

Na een reeks van vragen die thuis horen in een kruisverhoor – “Heb jij hem bedreigd? Heb je iets gezegd waardoor hij zich bedreigd kon voelen? Had je een wapen bij je? Heb je jouw vuisten gebald of heb je hem geduwd? Heb je luid gesproken?” – en Timothy alle vragen met ‘nee’ beantwoordt, zie je Humberto Tan in zijn hoofd één conclusie trekken die niemand aan tafel durft uit te spreken. Namelijk: dus jouw enige overtreding was ‘eating while black’?

Natuurlijk kan hij dat niet zeggen in een setting waarin hij met uitzondering van het slachtoffer van politiegeweld omringd is met witte mannen, dus wordt de logica gereproduceerd van de machthebbers in een systeem van institutioneel racisme:

• Regels zijn hetzelfde als wetten en die moeten gehandhaafd worden. Tan: “Je mag niet eten in de bus, zegt Arriva, dat is de regel. De chauffeur heeft die regel goed gehandhaafd.”
• Als een zwarte man die vragen stelt over die regels kan dit worden geclassificeerd als een reële bedreiging. Tan: “De chauffeur heeft de politie gebeld, omdat hij zegt dat hij zich niet veilig voelde.”
• Als de politie jou onterecht aanhoudt, moet je meewerken, ook al eindig je 6 uur in de cel. Jochem Myer: “Als de politie je aanhoudt, werk je gewoon mee. Schuldig of onschuldig. Wat los je op met tegenstribbelen? Je verliest altijd.”
• Als je kritische vragen stelt, wordt dit genoteerd als verzet en heeft de politie het recht je met geweld op te pakken. Tan: “Je verzet je tegen arrestatie, zegt de politie. Daarom ben je zo uit de bus gehaald.”
• De politie heeft moeite om zware en minder zware misdaden van elkaar te onderscheiden, daarom is het goed dat ze het zekere voor het onzekere nemen: Tan: “Het is voor de politie ook heel moeilijk in te schatten. Aan de ene kant heb je, bijvoorbeeld tijdens Oud & Nieuw, hulpverleners en buschauffeurs die worden ook bedreigd. Dus het moment dat er een melding binnen komt van een buschauffeur die zegt ik voel me onveilig, dan grijpt de politie heel kordaat in.”

Maar bij mij blijft maar één feit hangen. Een feit dat tussen neus en lippen door wordt genoemd door Tan aan het einde van het segment en waar niemand van op kijkt. “Je wordt in ieder geval niet vervolgd, want er is een formele fout gemaakt. De chauffeur had je eerst moeten sommeren voordat de politie dat deed, dat is niet gebeurd en daarom word je dan ook niet vervolgd voor welk strafbaar feit of overtreding dan ook.”

Timothy heeft de huisregels van Arriva overtreden, maar geen strafbaar feit gepleegd. Timothy is 6 uur lang onterecht in de cel vastgehouden en niemand die hier vraagtekens bij stelt. Getuigen in de bus beamen dat Timothy met onnodig veel politiegeweld is opgepakt, maar niemand die zijn excuses aan Timothy aanbiedt. De chauffeur blijft het slachtoffer van het verhaal, de politie de redder in nood en de zwarte man de barbaar die weigerde zijn brood weg te zetten.

Barbaren moeten geciviliseerd worden en beseffen dat ze zich aan de normen en waarden van de westerse samenleving moeten houden. Die normen en waarden zijn vertegenwoordigd in de huisregels van Arriva en dienen ten alle tijde gerespecteerd te worden. Ik blijf me afvragen, als Timothy wit was geweest, was hij dan ook met 13 man opgepakt?