Sandew Hira, 1-6-2023

Invoering

Van 1 t/m 26 mei heb ik negen universiteiten in Zuid-Afrika en Zambia bezocht in mijn hoedanigheid van secretaris van Stichting DIN en als auteur van het boek Decolonizing The Mind . De reis heeft me veel geleerd over waar we nu staan in de wereldwijde dekoloniale beweging en waar we heen moeten.

Hier een overzicht van de reis.

 

1. Zuid-Afrika – Universiteit van Kaapstad (UCT)

Ik begon op 2 mei in Kaapstad met een lezing over hoe wiskunde en exacte wetenschappen werden gekoloniseerd en hoe ze te dekoloniseren. Frank Kronenberg en Dr. Tiri Chinyoka waren de organisatoren van het evenement.

2. Zuid-Afrika – Universiteit van West-Kaap (UWC)

Bassey Antia, een toegepaste taalkundige van UWC, nam contact met me op na een Zoom-lezing die ik gaf aan de Pennsylvania State University die hij bijwoonde. Hij wilde met mij samenwerken om het DTM-theoretisch kader toe te passen op het gebied van de toegepaste taalwetenschap. Op 2 en 3 mei organiseerde hij een miniconferentie met vier van zijn promovendi uit Ghana en Kameroen over dit onderwerp. Op 4 mei organiseerde hij een openbare lezing bij UWC.

3. Zuid-Afrika – Universiteit van Pretoria

Op 8 mei gaf ik een boekpresentatie aan de Universiteit van Pretoria. Dit werd georganiseerd door Adekeye Adebayo. Hij is een productieve schrijver en een expert op het gebied van internationale aangelegenheden.

4. Zuid-Afrika – UNISA in Pretoria

Op 9 mei sprak ik op de University of South Africa (UNISA) in Johannesburg. Professor Grace Khunou en haar team waren zo aardig om mij te ontvangen bij UNISA. Nokuthula Hlabangane heeft een belangrijke rol gespeeld bij het koppelen van mij aan Grace. UNISA was het centrum van de dekoloniale beweging in Zuid-Afrika.

5. Zambia – Kwame Nkrumah Universiteit in Kabwe

Op 10 mei vloog ik naar Zambia waar ik een diner had met Jive Lubbungu in Kabwe, 140 km van Lusaka. Jive heeft via een MOU de weg geëffend voor een samenwerking tussen DIN en de Kwame Nkrumah-universiteit. Op 11 mei heb ik de VC, de plaatsvervangend VC en de decaan bezocht. Jive organiseerde ook een bijeenkomst met medewerkers voor een presentatie over DTM. Zij zijn de mensen die gaan werken met het DTM Center of Excellence.

6. Zambia – Universiteit van Zambia in Lusaka

Op 11 mei heb ik een diner gehad met Yvonne Kabombwe en Ferdinand Chipindi in Lusaka. Maandenlang hebben Yvonne Kabombwe en Ferdinand Chipindi de voorbereidingen getroffen voor een Memorandum of Understanding tussen DIN en de Universiteit van Zambia in Lusaka. De MOU houdt de oprichting in van een DTM centre of Excellence (Chipindi bedacht de term).

Op 12 mei gaf ik een openbare lezing aan de Universiteit van Zambia in Lusaka. Daarna had ik een lunchbijeenkomst met het bestuur van de Education Research Association of Zambia (ERAZ) onder leiding van Sitwe Benson. Dit was een zeer belangrijke bijeenkomst. ERAZ is een organisatie van ongeveer 100 leden (onderzoekers) aan verschillende universiteiten van Zambia. Het is een landelijk netwerk.

7. Zuid-Afrika – Universiteit van Kwazulu Natal in Durban

Op 16 mei Ik sprak op de Universiteit van Kwazulu Natal in Durban over het dekoloniseren van wiskunde en de exacte wetenschappen. Na de lezing nodigde de organisator me uit om met 10 stafleden te praten over wat het betekent om de exacte wetenschappen te dekoloniseren en hoe zij daarbij betrokken kunnen raken.

8. Zuid-Afrika – Universiteit van de Vrijstaat Bloemfontein

Op 22 mei organiseerden het Centre for Gender and Africa Studies (CGAS), The International Office en de University of the Free State Library de presentatie van mijn boek. Twee dagen later woonde ik de Africa Day Memorial Lecture bij van prof. M. Thabane. Africa Day is een groot evenement bij UFS.

Op 26 mei nam ik als spreker deel aan de 2023 UFS Africa Month Dialogue. Munyaradzi Mushonga was de gastheer en MC. Het thema van de Dialoog is Bevorderen en waarderen van kennis in en uit Afrika. Ik sprak over het onderwerp “Het belang van scheppers en medescheppers van kennis (in en uit Afrika”) . Prof. Francis Peterson, de rector en vice-kanselier van UFS, nam deel aan de dialoog.

9. Zuid-Afrika – Centrale Technische Universiteit Bloemfontein

Op 25 mei was ik uitgenodigd als keynote speaker op de Afrikadag georganiseerd door de Central University of Technology. In Zuid-Afrika wordt de oprichting van de Afrikaanse Unie gevierd als de Dag van Afrika. Blijkbaar is het een groot evenement op veel universiteiten. De communicatie werd gedaan door Sekoele Ramajoe , coördinator internationale zaken bij Home Projects. Ik had een lunchbijeenkomst op 24 mei met zijn collega’s. Leolyn Jackson, hoofddocent, hoofd studenteninschrijving, directeur van het Southern African-Nordic Centre (SANORD) en directeur van het International Relations Office is een sleutelfiguur bij CUT. Hij wil graag met ons samenwerken.

De lessen

De centrale vraag die keer op keer opkwam is: waar gaat dekoloniale theorie over en wat is de praktische relevantie ervan? Wat betekent het om de universiteit, en daarmee de samenleving en de wereld, te dekoloniseren?

In mijn interactie met veel mensen in Afrika heb ik betoogd dat we van het huidige stadium van algemene dekoloniale kritiek op het eurocentrisme moeten overstappen naar specifieke kritiek en alternatieven per discipline. De overgang van algemene kritiek naar specifieke kritiek per discipline maakt de overgang van theorie naar praktijk gemakkelijker. Als je de economische theorie dekoloniseert, ben je gedwongen ook het economisch beleid te dekoloniseren.

Deze transitie vraagt om een ander type dekoloniale denkers en activisten. We hebben meer experts nodig uit de verschillende betrokken disciplines om de kritiek en het alternatief per discipline te produceren.

Het is geen gemakkelijke overgang. Neem de kwestie van dekoloniale economische theorie en beleid. De Europese Verlichting heeft twee economische scholen voortgebracht: het liberalisme dat pleit voor een economisch systeem gebaseerd op privé-eigendom en markten en het marxisme dat strijdt voor een planeconomie en de afschaffing van privé-eigendom en markten. Het eerste systeem heet kapitalisme en het tweede socialisme. Veel dekoloniale activisten zijn tegen het kapitalisme. Betekent dat dat ze voor het socialisme zijn? Wat is er zo dekoloniaal aan het socialisme? Als de enige categorieën die je kent kapitalisme en socialisme zijn, dan wordt de dekoloniale theorie uiteindelijk onderdeel van het marxisme en is het doel socialisme. Maar we hebben al tientallen jaren ervaring met planeconomie en de resultaten zijn twijfelachtig.

Ik betoog dat er naast kapitalisme en socialisme andere economische systemen mogelijk zijn. Islam en het boeddhisme, maar ook de Chinese filosofie hebben systemen voortgebracht die succesvoller zijn en een beter beroep doen op sociale rechtvaardigheid dan kapitalisme en socialisme. Dekoloniale economische theorie kijkt verder dan de tweedeling die de Europese Verlichting heeft voortgebracht om oplossingen te vinden voor praktische economische problemen van vandaag.

Op een vergelijkbare manier richtte ik me in mijn colleges en discussies op het dekoloniseren van de harde wetenschappen, omdat men vaak denkt dat dit niet kan: wiskunde, natuurkunde, biologie. Met gezond verstand kan men begrijpen dat dit mogelijk is, zoals ik uitleg in mijn boek.

Als de dekoloniale beweging deze overgang niet maakt, wordt ze een overblijfsel uit het verleden, een mode die komt en gaat zoals alle modes.

Het organisatorische probleem

Afrika leerde me ook over een organisatiemodel dat zou kunnen werken voor de dekoloniale beweging in de academische wereld. Met dat model moeten we experimenteren. Dr. Ferdinand Chipindi van de Universiteit van Zambia kwam met het idee van een DTM Centre of Excellence. Het richt zich op Decolonizing The Mind, maar op zo’n manier dat het bijdraagt aan de verbetering van excellentie. Zo’n centrum is gebaseerd op concrete projecten.

Enkele ideeën over projecten die aan bod kwamen zijn:

1. Een nieuw systeem van prestatiebeoordeling voor het hoger onderwijs, inclusief monitoring van de mate waarin een universiteit is gedekoloniseerd en een nieuwe meting van excellentie in het hoger onderwijs.
2. Een dekoloniaal wiskundeboek voor het basis- en voortgezet onderwijs.
3. De dekoloniale geschiedenis app .
4. Een onderzoeksdatabase over herstelbetalingen die activiteiten op het gebied van herstelbetalingen over de hele wereld in verschillende talen documenteert.
5. Een database met maatregelen van economische boycots en hoe de effecten kunnen worden vermeden.
6. Reconstructie van de rechtsdiscipline.

 

De projecten moeten worden uitgevoerd door studenten en medewerkers in een bepaalde discipline. En ze moeten gaan samenwerken met andere centra en mensen van andere universiteiten. Er zijn veel problemen die moeten worden aangepakt, niet in de laatste plaats het probleem van de financiering. Maar er zijn veel ideeën om deze projecten op gang te krijgen.

In dat proces zullen we oplossingen vinden en ermee experimenteren, zodat we kunnen zien wat werkt en wat niet werkt.

De weg vooruit

Na mijn terugkeer uit Afrika raakte ik meteen betrokken bij een Zoom-panel over eurocentrisme, georganiseerd door het Pakistan Institute for Development Economics (PIDE), een universiteit in Pakistan die zich richt op economische theorie en beleid. Prof Asad Zaman stelde me voor aan PIDE. Hij studeerde wiskunde aan het MIT in de VS en economie en statistiek aan Stanford University. Hij is ook een specialist in islamitisch denken. Hij is voormalig vice-kanselier van PIDE. Hij is een productief schrijver en heeft een brede interesse en kennis. Ik was verbaasd over de mate waarin hij een breed scala aan disciplines kon combineren met islamitisch denken. Asad stelde voor om een cursus te ontwikkelen over de geschiedenis van de westerse filosofie vanuit het perspectief van de islam en DTM. Ik denk dat dit een waardevolle suggestie is.

De ervaring in Afrika en het gesprek met Asad wijzen me de weg vooruit.

We moeten een nieuwe generatie academic en activisten trainen die vanuit een pruiverseel perspectief en vanuit verschillende beschavingsachtergronden problemen analyseren en oplossen. We moeten de academische wereld dekoloniseren vanuit de onderscheidende disciplines en verder gaan dan algemene theorieën. Dit zijn allemaal stappen in de richting van het bouwen van een nieuwe wereldbeschaving.